بار دیگر اول ماه مهر است. این روز براى آنها که در پى کسب علم و دانش هستند و زبان گفتارى و نوشتارى شان در خانه و مهد کودک و دبستان و دبیرستان و دانشگاه یکى است یقینا سمبل آغاز و شکفتگىِ ِفصلى دیگر در زندگى است. اما براى میلیونها کودک و نوجوان و جوان دیگر که زبانى غیر از زبان رسمى و دولتى دارند روز اول مهر با نامهرى شروع مى شود چرا که باید هویت ملى و فرهنگى خود را دم در مدرسه و دانشگاه جا گذاشته و به زور جامه ذهنى و فکرى دیگرى بر تن کنند که سالیان متمادى است بر آنها تحمیل مى شود و در دهه هاى اخیر از سوى حکومتى عملى مى شود که خود رااسلامى مى داند و رئیس جمهورش ادعا مى کند که کشور تحت سلطه اش آزادترین جامعه دنیاست! بخش بزرگى از مردم این جامعه به زبان رسمى نامیده شدهء آن تکلم نمى کنند. این زبان به بخش بزرگى از مردم این جامعه در موسسات گوناگون آموزشى تحمیل مى شود. میلیونها انسان این جامعه در قرن بیست و یکم اجازه یاد گیرى زبان مادرى شان را ندارند. میلیونها کودک و نوجوان این جامعه با یک برنامه از قبل تعیین شده و اجبارى از یادگیرى زبان مادرى شان بر حذر داشته مى شوند و به این ترتیب از هویت فرهنگى خود بیگانه مى گردند، آن هم در مملکتى که سران سیاسى آن هر روز در پى صدور دستور العمل هایى براى اصلاح و بهبود جهان هستند و رئیس جمهور آن با نامه پراکنى در صدد دادن رهنمود به روساى دیگر ممالک است. میلیونها انسان ترک زبان در این جامعه با انداختن جریمه به داخل قلک هاى سفالى در کلاس هاى درس به جرم ترکى حرف زدن بزرگ شده اند. حکومت شاه از هیچ بیشرمى ابا نداشت و کثیف ترین سیاست هاى آسیمیلاسیون و از خود بیگانگى را در آذربایجان به کار مى بست. وقوع انقلاب بهمن ۵٧ هیچ تغییرى در کژ ترین سیاست هاى آموزشى دوران استبدادى شاهنشاهى بوجود نیاورد. ممنوعیت زبان ترکى هم چنان ادامه یافت و این بخش از سیاست هاى شاه، روى انقلاب را به خود ندید. با اینکه دست اندرکاران پس از انقلاب، انقلاب فرهنگى به راه انداختند اما زبان ترکى هم چنان تابو باقى ماند و روى آزادى را به خود ندید. مسئولان مملکتى که همیشه آذربایجان را سَرِِ ایران مى نامند و مردم آن را غیور مى شناسند که حافظ و پاسدار مرز هاى کشور بوده اند هیچگاه این اخلاق دوگانه خود را زیر سوال نبرده اند که اگر این مردم تااین اندازه براى این کشور ارزشمند هستند پس چرا زبان مادرى شان ممنوع است؟ اگر فرزندان این خطه در انقلاب مشروطه و بهمن آن چنان جان فشانى کردند و در پس راندن تجاوز صدام حسین هشت سال تمام در جبهه هاى جنگ خون دادند پس چرا حق مساوى با دیگران ندارند؟ آیا قوانین اسلامى چنین بیعدالتى را جایز مى دانند؟ چند سالى است که آذربایجان به پا خاسته و براى اولین بار پس از مدت هاى مدیدى خواستار حقوق فرهنگى و ملى خویش است. بسیارى از نویسندگان، روزنامه نگاران، فعالان دانشجویى و روشنفکران ترک زبان به جرم مطالبه براى آزادى زبان مادرى در سلول هاى زندان ها به سر مى برند. ترک ها بدرستى و به حق، حقوقى را مى طلبند که بخش هاى دیگرى از این جامعه از آن ها برخوردار بوده و هستند. با به تعویق انداختن توجه به مطالبات کاملا مردمى در آذزبایجان خواسته ها هر چه بیشتر رنگ سیاسى به خود گرفته و طرق حل مشکلات، با گذشت زمان پیچیده تر و بى اعتمادى ها گسترش بیشتر مى یابند. مهمترین و عاجل ترین خواسته ترکها در ایران رسمیت یافتن زبان ترکى در کنار زبان فارسى است تا علاوه برآذربایجان ترک هاى ساکن خراسان و تهران و دیگر اقصى نقاط کشور آزادانه به فراگیرى زبان مادرى خود پرداخته و هم چون دیگران با فرهنگ خود زندگى کرده و به شکوفا شدن آن یارى رسانند. رئیس جمهور کشور که قرار است چند روز دیگر به آذربایجان سفر کند مى باید به این خواسته مردم جامه عمل بپوشاند. اگر از نظر ایشان انرژى هسته اى “حق مسلم” مردم است پس فرا گیرى زبان مادرى حقى کمتر از آن نمى تواند باشد. با وجودتمامى مشکلات، فشارها و زندان ها براى تمام دانش آموزان و دانشجویان سالى موفق و پربار آرزو داریم و امیدواریم بزودى زبان ترکى نیز به مدارس و دانشگاه ها راه پیدا کند. مهر آی نین بیرینجی ١٣٨٧ گله جک بیزیمدیر Oyrenci