آخرین خبرها

بیناب آدی اوزره مولاحیظه - کیومرث ایسلامی

۱۴۰۰.۰۷.۲۸, ۰۷:۳۶
بیناب آدی اوزره مولاحیظه - کیومرث ایسلامی

Gunaz.tv

آزربایجاندا أهالی‌نین آرتماسی ایله ایلگیلی تاریخین سونراکی اینکیشاف مرحله‌لرینده، داها دقیق دئسک، ایلکین توپلوم قورولوشونون داغیلدیغی و نئچه طبقه‌لی جمعییتین یاراندیغی دؤوردن اعتیبارن کند تیپلی یاشاییش مسکن‌لری داها گئنیش یاییلمیشدیر. بورایا تاریخن یارانمیش اوبا، یورد، دوشرگه، قیشلاق، یایلاق، یاتاق، بینه و باشقا یاشاییش مسکن‌ تیپ‌لرینی‌ده داخیل ائتمک اولار. و بو یاشاییش مسکن تیپلرینین ائتکیسی اولاراق بوگون چوخلو شهر آدلاریندادا راست گلینیر. بو شهرلردن بیری دوغو آزربایجان اوستانیندا یئرله‌شن «بیناب» شهری‌دیر.

 

بیناب شهری ماراغا شهری و اورمو گؤلونون آراسیندا یئرله‌سیر. بو شهر گون‌باتان طرفدن اورموگؤلونه، گونئی‌دن عجب‌شیر شهرینه، گون‌چیخاندان ماراغا شهرینه و گونئی‌دن قوشاچای شهرینه محدود اولور. بو شهرده أسکی چاغلاردان بیر چوخ أثرلر قالیر و بو شهرین چوخ أسکی چاغلارا عاید اولدوغونو گؤسته‌ریر. بو تاریخی أثرلردن اؤرنک اولاق سرو کندی، سیچان تپه‌سی، قوروق تپه‌سی، قیزلار قالاسی، بئش گؤزلو کؤرپو و باشقا تاریخی أثرلری‌ سایماق اولار.

 

بیناب شهری‌نین آدی ایکی تمیز تورکجه سؤزدن یعنی «بی، بین» و «ائب، ائو» سؤزلریندن بوتؤوله‌شیر. ایندی ایسه هر سؤزجویو آیری-آیری اولاراق آچیقلاماق ایسته‌ییریک. آذربایجان خالقی‌نین یاشاییش مسکن‌لرینین تاریخن یارانمیش باشقا سوسیال تیپ‌لری «اوبا»، «شنلیک»، «سیغیرخانا»، «یاتاق»، «بینه»، «یورد»، «دوشرگه»، «قیشلاق»، «دککه»، «دنگه»، «یایلاق» و ب. موقتی ائلات یاشاییش مسکن‌لریندن عیبارت ایدی. موقتی یاشاییش مسکن‌لری‌نین ایلکین تیپی اولاراق بینه و یا دیگر کندین سالینماسیندا باشلانغیج مرحله تشکیل ائتمیشدیر.

 

ائتنوقرافیک مائریاللاردان آیدین اولورکی، بینه 19-جوعصرده آذربایجانین داغلیق بؤلگه‌سینده‌کی کندلرین أکثریتین مؤوجود اولموشدور. أساسن مالدارلیقلا مشغول اولان أهالی طرفیندن کندین یاخینلیغیندا سالینان تصرفات تیکیلیلری (یاتاق، تؤوله، پیه، خالخال، آت‌دامی و...) بینه آدلانیردی. و چوخ ائحتیمال‌ایله بیناب شهر آدیندا ایشتیراک ائتمیش «بین» سؤزو مالدارلیقلا ایلگیلی بیر مکان یا اوبا دئمکدیر. باشقا یازیدا ایشاره ائتدیگیمیز کیمی اوچ‌بینه (اوشنویه) آدیدا بو قونویا داخیل اولور.

 

فیرودین آغاسی‌اوغلو ایکینجی بیتیکده یازدیغینا گؤره، جوغرافی آدلاردا ایشتیراک ائدن –لو، -آر، -اوق، -آن، -قان، -وان، -شئن، -بی، -بات، -(آ)باد کیمی بیر چوخ اؤن و سون‌أکلرده یاشاییش مکانلارینی گؤسته‌ریر (ف.آغاسی‌اوغلو، 2014؛ ص. 69). و أگر بونلا باغلی آچیقلاساق بیناب آدینداکی «بی» یا «بین» ائو، یئر، یورد و یاشاییش مکانی کیمی آنلام داشیماقدادیر.

 

بینابین ایکینجی سؤزو یعنی «آو، آوا، اوب،ائب، ائو» ایسه معلوم اولدوغو کیمی همن ائو و یورد آنلامین داشیماقدادیر. یعنی بین سؤزو ایله معنا یاخینلیغی واردیر. یعنی بیناب یاشام مکانی کیمی و یا یورد آنلامین داشیماقدادیر. بئله‌کی ائو، اوبا، قاباق، قاپی، ائشیک، اوتاق، باد، بات، باتان، آلاچیق، آلان، اوردو بیر آنلامدا و بیر کؤکدن یارانان سؤزلردیلر کی زامانلا ایشلک اولدوغو آنلاملاری دییشیکلیگه سبب اولموشدور.

 

کیومرث ایسلامی (آراز)

 

Similar News

اخبار منتخب

Most Read