GUNAZ.TV
صدای آزادی آذربایجان جنوبی
تحریمهای آمریکا و بریتانیا علیه ایران تشدید شد
اعلام تمایل ارمنستان برای خرید گاز از آذربایجان
پاشینیان: ارمنستان باید 1915 را فراموش و به آینده نگاه کند
پارلمان اروپا در قطعنامهای خواستار افزایش تحریمها علیه ایران شد
سیستانوبلوچستان با اختلاف بسیار «محرومترین» استان معرفی شد
احضار جبرائیل پاک روح به دادسرای انقلاب تبریز
در آینده نزدیک سرکنسولگری ارمنستان در تبریز افتتاح می شود
تلاش حکومت ایران برای لاپوشانی حمله منتسب به اسرائیل؛ پدافند منهدمشده بلافاصله جایگزین شد
نفرت پراکنی ارمنیها بر علیه تورکها در مرکز تهران زیر چتر حمایتی ایران
مجسمه «چنگیز آیتماتوف» در پایتخت آذربایجان رونمایی شد
دادگاهی در پرو حکم بازداشت متهم ایرانی پرونده توطئه برای ترور اسرائیلیها را صادر کرد
ابراز نگرانی کاخ سفید درباره ارسال سلاح از سوی روسیه به ایران و کره شمالی
حملات سنگین اسرائیل به مواضع گروه تروریستی حزب الله در لبنان
پارلمان اروپا در حمایت از اویغورها به حذف کالاهای چینی حاصل کار اجباری در بازار رای داد
اولین سنگ مرزی در مرز آذربایجان و ارمنستان گذاشته شد
عباس لسانی در جمع فعالین ملی: نویسندگان نسخه برای جامعهای که هیچ شناختی از شرایط اجتماعی، سیاسی و روانشناختی آنندارند، با بی تفاوتی همان جامعه تنبیه و نقره داغ میشوند
آمریکا تحریمهای جدیدی علیه عاملان حملات سایبری ایران اعمال کرد
آمریکا در ازای اطلاعات مرتبط با سه «هکر ایران» ۱۰ میلیون دلار پاداش تعیین کرد
اهدای مدال توسط رئیس جمهور آذربایجان به پزشک اهل آذربایجان جنوبی
اوکراین ارائه خدمات کنسولی به مردان را به حالت تعلیق درآورد
علیاف: فرانسه، هند و یونان در حال تسلیح ارمنستان علیه آذربایجان هستند
آرژانتین خواستار بازداشت احمد وحیدی وزیر کشور ایران شد
درخواست باشگاه مس سونگون از هواداران تراکتور آذربایجان؛ «ما هم تیم آذربایجانیم، در بازی با هوادار تنهایمان نگذارید»
ورود زنان آذربایجانی به ورزشگاه سهند ممنوع شد
هیئتی از مقامات کره شمالی به ایران سفر کرد
پارلمان بریتانیا لایحه انتقال پناهجویان به رواندا را تصویب کرد
گزارش حقوق بشری وزارت خارجه آمریکا: نقض حقوق بشر در ایران رو به افزایش است
توافق اروپا درباره گسترش دامنه تحریمهای ایران
گروسی: ایران تنها چند هفته با دستیابی به اورانیوم کافی برای ساخت بمب اتم فاصله دارد
افزایش اجاره بهای مسکن تحت تاثیر قیمت دلار در ایران
امکان درمان با هوش مصنوعی در خانه
حذف کلمات ترکی در متن خوشامدگویی به شهر سایین قالا (شاهیندژ)
نصب پوسترهای «کریم اسماعیل زاده» فعال در بند آذربایجانی در معابر تبریز
جلسه بازپرسی «سعید مینایی» نویسنده و فعال تورک آذربایجانی برگزار شد
از همدان تا تبریز؛ تجمع اعتراضی بازنشستگان مخابرات در شهرهای آذربایجان
امضای قرارداد راه توسعه بین ترکیه، عراق، قطر و امارات؛ رایزنی ترکیه و اردوغان درباره اقدامات مشترک علیه گروه تروریستی پ.ک.ک
سفر رئیس جمهور آذربایجان به روسیه
اسرائيل: جلوی ایران را بگیرید پیش از آنکه خیلی دیر شود
اروپا تحریمهای جدید علیه سپاه پاسداران ایران را بررسی میکند
نصب و توزیع صدها تراکت در تبریز در اعتراض به وضعیت دریاچه اورمیه
خامنهای اصابت نکردن موشکهای ایران به اسرائیل را «موضوع فرعی» خواند
تجمع اعتراضی و اعتصاب رانندگان نیسان در تبریز
تحلیل زلزله اول اردیبهشت ۱۴۰۳ خوی- سلماس «دکتر توحید ملک زاده»
آذربایجانین و دئمک اولارکی، بوتون تورک دونیاسیندا أسکی اینانجلاریمیزدان خبر وئرن چئشیدلی توپونیم آدلارینا راست گلینیر. بو یازیدا ایسه «قاراآغاج» آدلی کند و محاللارین آدیندا گیزلهنن ایکی کؤکلو تورک اینانجی یعنی «قارا» و «آغاج» کولتو (مدنی وارلیق) و سیمگهسینی آراشدیرماق ایستهییریک. بو آد یالنیز گونئیده دئییل بلکه هم قوزئیده و ائلهجه تورکیهده راست گلینیر. اؤرنک اولاراق:
مئشگینشهرده قاراآغاج کندی، گئرمیده آشاغی (سفلی) قاراآغاج کندی، دوغوآذربایجان اوستانینین چاراویماق شهریستانیندا قاراآغاج شهری، باتئآذربایجان اوستانیندا شوتا تابع اولان قاراآغاج کندی.
ائلهجه تورکیهده ایدیرنه تابع اولان قاراآغاج شهری، قوزئیآذربایجاندا ایسه جبراییل، جلیلآباد، صابیرآباد، قوبادلی رایونلاریندا قاراآغاج آدلی کندلره راست گلیریک.
أسکی تورک اینانجینا گؤره هر بیر أشیانین و یا جانلینین صاحیبی وار، بونا «یییه» (yiyə) دئییلیر و تانرینین یئر اوزونده وارلیقلاریدیر. توپلانمیش ماتئریاللار ثبوت ائدیرکی، خالق اینامینا گؤره داغین، داشین، سویون، آغاجین و ب. صاحیبی واردیر. همین اینانجین پارالئللرینی آراشدیرارکن معلوم اولورکی، سیبیر و آلتای تورکلرینده عینی اینانج مؤوجوددور. بو، یاکوتلاردا «ایچچی»، باشقا تورک خالقلاریندا «ائچی»، «یئچی»، «یئیه» آدلانیر.
ایندی ایسه «قاراآغاج» آدیندا ایشتیراک ائتمیش «آغاج»ین تورکلرده أساطیری و میف آنلامینا و بوگونکو دونیادا اونون ایزی قالمیش کولتورلره نظر سالاق:
چوخلو اساطیری سیستئملردکی دونیا مودئللرینین اؤنملی عنصورو «دونیا آغاجی» دیر. «... آرخاتیپلر ایچهریسینده آغاج آرخاتیپی دیققتی اؤزل اولاراق جلب ائدیر. آغاج عادتن اوچ بؤلومدن عیبارت، دونیانین ایلکین- سونونو اؤزونه بیرلشدیرن بیر سیموول کیمی اورتایا چیخیر» (کامال عابدوللا، سیرر ایچینده داستان و یاخود گیزلی دده قورقود- 2. ب.، 1999، ص. 260).
محصول دارلیق، حایات، سما، نسیل، شامان، آخیرت آغاجی، اوجا آغاج واریانتلاریندا راست گلینن دونیا آغاجی اساطیری مکانین، کاییناتین اوچلو بؤلگوسوندن عیبارت اولان «شاقولی» کوسمیک مودئلین و دؤرد، بئش، سکگیز، دوققوز حیصصه لی «اوفقی» مکانی مودئللرین اساسیندا دورور. کاییناتین ایلک مکانی بؤلگوسو آغاجلا باغلیدیر: اونون کؤک لری یئرآلتی، قارانلیق دونیانی، گؤودهسی یئری، ایشیقلی دونیانی، بوداقلاری گؤیو تمثیل ائدیر. بو بؤلگو سونراکی دینی سیستئملرده اینکیشاف ائتدیرهلهرک آیری-آیری مخلوقلارلا مسکونلاشمیش یئددی، دوققوز قاتلی دونیا حاققیندا تصوورلرله سونوج لانمیشدیر.
دونیانین چوخ سپگیلی سئمانتیک قارشی قویمالار شکلینده اساطیری تفسیریده آغاجلا باغلیدیر. دونیا آغاجی یوخاری-آشاغی، ساغ-سول، یئر-گؤک، کئچمیش-گلهجک، قارانلیق-ایشیق، یاشام-اؤلوم، ائرکک-دیشی، گونئی-قوزئی، اورتا-قیراق، خئیر-شر کیمی عکسلیکلری ائحتیوا ائدهرک، بیر-بیرینه موناسیبتده معنالاندیریر. حایاتی باشلانغیج، دیریلیک، محصولدارلیق، آرتیم آنلاییشلاریدا دونیا آغاجی ایله ایفاده اولونور.
آ.م.ساقالایئو یازیرکی، آغاج تورک قاملیق دؤنهمینده و میفولوقییاسیندا أن قدیم اوبرازلاردان حئساب اولونور. هونلار آغاجا آت قوربانی کسیر، کلهسینی و دریسینیده بوداقلارینا آسیردیلار.
ن. قوروقوو طرفیندن توپلاناراق یازییا آلینمیش واریانتداکی آغاج اوبرازیدا چوخ ماراقلی دیر:
...دونیادان گؤیه چیخان بیر دمیر آغاج واردی،
اوقدر بؤیوک کی، یئرله گؤیو باغلاردی.
گؤیلرین گؤبهگینده غم،کدر اسکیک ایدی،
بورادا نه گونش باتار، نهدهکی آی اسکیک ایدی.
بو گؤبکده قیش یوخدو، همیشه یاز اولوردو،
بیرجه قو قوشو واردی هر کسه ساز اولوردو،
ایلک اینسانین آتاسی یارادیلمیشدی بوردا،
آدی آغ اوغلان ایدی، گؤز آچمیشدی اوردا،
گؤزونو آچار-آچماز اطرافینا باخمیشدی،
«من هاردایام» دئیهرک، اویانیب قالخمیشدی.
بیر اووا اوزانیرمیش اوزاق شرقین یؤنونه،
چوخ یوکسک بیر داغ چیخمیش اونون اؤنونه.
بو داغین اوزه رینده بؤیوک بیر آغاج وارمیش،
آغاجین شیره لری پارلاقمیش، خوش قوخارمیش.
بو آغاجین نملی قابیغی هئچ قورومازمیش،
سویو گوموش کیمی ایمیش، یارپاقدا سولمازمیش.
سوسلو- سوسلو بارداقلار بولاقلاردان ساقارمیش،
بونو گؤرنلر اونو بیر تومورجوق سانارمیش،
بو آغاجین زیروهسی یئددی گؤیو دلهرمیش،
گؤیلر اوستونه چیخیب لاپ تانرییا گئدرمیش...(اؤگل، 2006- ص.115-117).
سؤزون بو یئرینده میرعلی سییداوون «آذربایجان میفیک تفککورونون قایناق لاری» آدلی مونوقرافییاسیندان بیر قونونو یئنیدن تکرار ائتمه یه احتیاج وار:
«سون واقتلارا قدر آذربایجانین بیر چوخ یئرلرینده آغاج پیرلری اولموشدور. همین پیرلر اساسن اوشاق- دوغوم پیرلری کیمیده مشهوردور. بورایا دوغمایان قادینلار اؤولاد دیلهگی ایله گلیب تاپینار، سجدهیه دوشرمیشلر» (سییداوو، 1983، ص. 37).
آذربایجاندا ایسلامین قبولوندان سونرادا خالقین مؤجوزهوی گوجه مالیک اولان آغاجلارین قوتساللیغینا ایناندیغینی وورغولایان م. حاجییئوا یازیرکی، ایسلام دینی آغاج تاپینماغی نهقدر یاساقلاسادا، یئنه ده آغاجا دیهر وئریلمیش، بو دیهر ایسلامی بیر قیلیغا بوروندورولهرک وارلیغینی سوردورموشدور: «بللیدیر کی، آغاجا، بیتکییه اینانماق، اونلاری اونقون سایماق تورک دیللی خالقلاردا یایقین اولموشدور... .
تورک دیللی خالقلار آغاجین دوغوم و جوجوقلاری حیمایه ائدن ایلاهه اومایلا گؤیدن ائندیگینه اینانیرلار.
یالنیزجا بو دئییل، آغاج کولتونون کؤکو سومئرلرده (اوخو: کنگئر) ایسه گؤرونور. اونلار آغاجا گؤک دیرهگی یعنی یئرله گؤیو بیر-بیرینه باغلایان بیر دیرهک کیمی اونقونلاشدیریب و آغاج آلتیندا رقص ائدیب، بئز و پارچا باغلاییب گؤیه دوغرو دوعا ائدیرمیشلر (موئزئز عیلمیه چیغ، سومئرده ناردوغان بایرامی).
یعنی بیر سؤزله آغاجی اوجاق سایاراق موقددسلشدیرمیشلر. عینی آغاج اینانجی گلهنگین تورک چادیری عادتلرینده ایسه گؤک دیرهگی ساییلان چادیرین اورتا دیرهگینه تاپینار و اونو عاییله اوجاغی و چادیرین دیرهگی، دونیا دیرهگی سایمیشلار.
بو حاقدا «آصلی چاندارلی شاهین» تورک چادیری اوزهرینه مقالهسینده یازیر:
«ﺗﻮﺭﮎﻟﺮﺩﻩ ﮔﺆﯾﻮﻥ ﺩﯾﺮﻩﮔﯽ، ﺩﻭﻧﯿﺎﻧﯿﻦ ﻣﺮﮐﺰﯼ ﺍﯾﻨﺎﻧﺠﯽ ﻭﺍﺭﺍﯾﺪﯼ. ﮔﺆﯾﻮﻥ ﻗﻮﺑﺒﻪﺳﯽ ﯾﺌﺮﺩﻩ ﻭ ﯾﺌﺮﯾﻦ ﻗﻮﺑﺒﻪﺳﯽ ﮔﺆﮐﺪﻩﺩﯾﺮ. ﮔﺆﯾﻮﻥ ﻗﻮﺑﺒﻪﺳﯽ ﺍﻭﻻﺭﺍﻕ «ﺩﻣﯿﺮ ﻗﺎﺯﯾﻖ» ﻭ ﯾﺎ «ﺁﻟﺘﯿﻦ ﻗﺎﺯﯾﻖ» ﺩﺋﺪﯾﮏﻟﺮﯼ ﻗﻄﺐ ﺍﻭﻟﺪﻭﺯﻭﻧﻮ ﺩﻭﺷﻮﻧﻤﻮﺷﺪﻭﺭﻟﺮ.
ﺍﯾﻨﺎﻧﺠﺎ ﮔﺆﺭﻩ ﻗﻄﺐﺍﻭﻟﺪﻭﺯﻭ ﮔﺆﮎ ﺍﯾﻠﻪ ﯾﺌﺮﯼ، ﺭﻭﺡ ﻋﺎﻟﻤﯽ ﺍﯾﻠﻪ ﻣﺎﺩﺩﯼ ﺩﻭﻧﯿﺎﺳﯽﻧﯽ ﻭ ﺍﯾﻨﺴﺎﻥ ﺍﯾﻠﻪ ﺗﺎﻧﺮﯼﻧﯽ ﺑﯿﺮ - ﺑﯿﺮﯾﻨﺪﻥ ﺁﯾﯿﺮﺍﻥ ﺑﯿﺮ ﻗﺎﭘﯽﺩﯾﺮ. ﺑﻮ ﺁﻧﻼﯾﯿﺸﯿﻦ ﺑﯿﺮ ﺩﺍﻭﺍﻣﯽ ﺍﻭﻻﺭﺍﻕ ﭼﺎﺩﯾﺮﯾﻦ ﺩﯾﺮﻩﮔﯽﺩﻩ ﮔﺆﯾﻮﻥ ﺩﯾﺮﻩﮔﯽ ﮐﯿﻤﯽﺩﯾﺮ.
ﺩﺅﻭﻟﺖ ﺩﻭﺯﻩﻧﯽﻧﯿﻦ ﺗﻤﻠﯽ ﻋﺎﯾﻠﻪﺩﻥ ﻭ ﭼﺎﺩﯾﺮﯾﻦ ﺍﯾﭽﯿﻨﺪﻥ ﺑﺎﺷﻼﻣﺎﻕﺩﺍﺩﯾﺮ . ﭼﺎﺩﯾﺮﯾﻦ ﺗﺎﻡ ﺍﻭﺭﺗﺎﺳﯿﻨﺪﺍ ﯾﺌﺮ ﺁﻻﻥ ﺍﻭﺟﺎﻕ ﻗﻮﺗﺴﺎﻟﻠﯿﻖ ﺩﺭﺟﻪﺳﯿﻨﺪﻩ ﺍﺅﻧﻤﻠﯽﺩﯾﺮ. ﻋﺎﯾﻠﻪ ﺍﻭﺟﺎﻏﯽ ﺍﯾﺴﻪ ﺍﻭﻧﻮ ﺗﻤﺜﯿﻞ ﺍﺋﺪﯾﺮ. ﺳﻮﻧﻮﺝ ﺍﻭﻻﺭﺍﻕ ﭼﺎﺩﯾﺮ ﺩﯾﻨﯽ، ﺳﻮﺳﯿﺎﻝ ﻭ ﺻﻨﺘﮑﺎﺭﻟﯿﻖ ﺁﻻﻥﻻﺭﺩﺍﮐﯽ ﺍﺋﺘﮑﯿﺴﯽ ﺍﯾﻠﻪ ﮐﺆﭼﻪﺭﯼ ﯾﺎﺷﺎﻡ ﮐﻮﻟﺘﻮﺭﻭﻧﻮﻥ ﺁﯾﺮﯾﻠﻤﺎﺯ ﺑﯿﺮ ﭘﺎﺭﭼﺎﺳﯽ ﺍﻭﻟﻤﻮﺵﺩﻭﺭ . ﺗﻮﭘﻠﻮﻣﻮﻥ ﺑﺎﺧﯿﺶﻻﺭﯾﻦ ﯾﺎﻧﺴﯿﻼﯾﺎﻥ ﺍﺅﻧﻤﻠﯽ ﺑﯿﺮ ﻣﻮﺗﯿﻮ ﻭ ﺳﯿﻤﻮﻭﻝ ﺍﻭﻟﻤﻮﺵﺩﻭﺭ .
ﺍﯾﻨﺎﻧﺠﺎ ﮔﺆﺭﻩ ﻗﻄﺐﺍﻭﻟﺪﻭﺯﻭ ﮔﺆﮎ ﺍﯾﻠﻪ ﯾﺌﺮﯼ، ﺭﻭﺡ ﻋﺎﻟﻤﯽ ﺍﯾﻠﻪ ﻣﺎﺩﺩﯼ ﺩﻭﻧﯿﺎﺳﯽﻧﯽ ﻭ ﺍﯾﻨﺴﺎﻥ ﺍﯾﻠﻪ ﺗﺎﻧﺮﯼﻧﯽ ﺑﯿﺮ - ﺑﯿﺮﯾﻨﺪﻥ ﺁﯾﯿﺮﺍﻥ ﺑﯿﺮ ﻗﺎﭘﯽﺩﯾﺮ . ﺑﻮ ﺁﻧﻼﯾﯿﺸﯿﻦ ﺑﯿﺮ ﺩﺍﻭﺍﻣﯽ ﺍﻭﻻﺭﺍﻕ ﭼﺎﺩﯾﺮﯾﻦ ﺩﯾﺮﻩﮔﯽﺩﻩ ﮔﺆﯾﻮﻥ ﺩﯾﺮﻩﮔﯽ ﮐﯿﻤﯽﺩﯾﺮ.»
گؤروندوگو کیمی آراشدیرمالار ثبوت ائدیرکی، تورکلرده أسکیدن بری آغاج یا دونیا آغاجی اوچ طبقهلی دونیانی تمثیل ائدیب و باشی گؤکلره اوجالارکن گؤیون و اوجالیغین سیمگهسی و گؤکتانریچیلیغین باشلانغیجی ساییلیر. اونون چئورهسینه توپلانیب دوعا ائدیب بئز و پارچالار باغلانماسی ایسه بیر اوجاق کیمی تانینیب موقدسلشمیشدیر.
بو گونده بیر سیرا تورک بویلاریندا بو عادت-عنعنه هلهده داوام ائتمکدهدیر، و حتتا توپونیم آدلاریندا راست گلدیگیمیز «قاراآغاج» آدیندا أسکی آغاج و اوجاق اینانجلاری عکس اولونور. نتیجهده ایسه قاراآغاجداکی «آغاج» سؤزو آراشدیرمالارا أساسلاناراق «اوجاق» و «قوتسال اوجاق» آنلامین داشیماقدادیر.
یازینین بو بؤلومونده ایسه قاراآغاجداکی ایشتیراک ائتمیش «قارا» سؤزونون آنلامین آراشدیرماق ایستهییریک.
قارا سؤزو بیر چوخ تورک توپونیمی آدلاردا دییشیک آنلاملاردا (بؤیوک، اوجا، قارارنگ) ایشتیراک ائتمیشدیر. اؤرنک اوچون: قاراباغ، قاراداغ، قاراچیمن، قارادؤوروش، قارئننه و ب.
قارا رنگلرین بیریدیر. أن توند، سویوق و غملی رنگ ساییلیر و آغ رنگین، آیدینلیغین، ایشیغین عکسیدیر. بیر چوخ خالقلاردا ماتمی سیمگهلهییر. أسکی تورک اینانجلاریندا اوجالیق آنلامین داشیماقلا برار، یئرآلتی دونیانین و یا اؤلولر دونیاسی قارانلیق دونیا ایسه آدلانیب و کؤتولوک سیموولو اولموشدور. خالق آراسینداکی، «قارا یئره گیرهسن»، «باشینی قارا یئر اوغورلاسین»، «قارا یئر اوتاغین اولسون»، «یوخودا قارا باسماق»، «قارا قبیر ائوین اولسون»، «قارا گونلو»، «قارا بخت» و بیر چوخ ایفادهلر قارا رنگین و قارانلیق دونیاسینین کؤتولوگون گؤستریر.
ائلهجهده قارا سؤزو بیر لقب اولاراق «بؤیوکلوک» گؤسترگهسی اولموشدور: «قاراخان، قاراکیشی، قارا ولی، قارا کاظیم، قارا چوخا، قارابوداق، قاراجا چوبان و ...).
گؤرونور کی «قارا» خاقانلیقدا خانلارین تیتولو و عنوانی کیمی ایشلک اولموشدور کی، باشچی و بؤیوک آنلامین داشیمیشدیر.
بیرا سیرا سؤزلر و ایفادهلرده ایسه قارا سؤزو رنگ بیلدیریر. اؤرنک اولاراق: «قارا قاشلئ»، «قارا گؤزلو»، «قارا ساچلئ» و ب. ایفادهلری سایماق مومکوندور.
بیلدیندیگی کیمی، أسکی تورکلرده بویالاری و رنگلری «یؤن» و «جهت» آنلامیندا ایسه ایشلتمیشلر و قارا رنگی «قوزئی» آنلامیندا و یؤن بیلدیرن بویا کیمی ایشلک اولموشدور. یعنی تورکلر دوردوقلاری یعنی مرکزی «ساری» بویا ایله، قوزئیی «قارا»، گونئیی «قیرمیزی»، باتئنی «آغ» و دوغونو ایسه «گؤی» بویا ایله گؤستریرمیشلر. و تدقیقاتلار گؤستریرکی، آغقویونلو و قاراقویونلو دؤولت آدی اونلارین جهت حاکیمییتلرین بللی ائتمیش ایفادهلردیر. و ائلهجهده آز تورکلریندن بیر قولو آیریلیب دوغویا گئتمیش تورک خاقانلیغینا اونلاری جهت بیلدیرهن ایستیقامتلرینه گؤره «گؤکتورک» آدین وئرمیشلر.
دئمهلی تورکلرده قارا بویا هم اوجالیغی و قوتساللیغی، هم بؤیوکلوگو، و همده جهت و یؤن آنلامینا گلمیشدیر. و سؤز قونوسو اولان «قاراآغاج» سؤزو تدقیقاتیمیزا گؤره «قارا» بورادا بؤیوک و مقددس آنلامین و «آغاج» ایسه «اوجاق» آنلامین داشیماقدادیر. بیر سؤزله قاراآغاج «قوتسال اوجاق»، «بؤیوک اوجاق» آنلامیندادیر. یعنی تورکلرده اوجاغین (آغاج) موقدس ساییلدیغی اوچون اونون ایزینی حتتا کند و شهر آدلاریندادا گؤروروک کی، چوخ ائحتیمال ایله بو آدلارا مالیک اولان مکانلار اوجاق یئری اولماسینی آیدینلادیر.
أدبیات؛
میرعلی سئیداوو؛ آذربایجان میفیک تفککورون قایناقلاری، 1983.
بختیار تونجای؛ تورک میفولوگیاسیندا آنتروپوقئنئز اینسان یارادیلیشی مسألهسی و حیات آغاجی موتیوی.
سالیم کوچوک؛ أسکی تورک کولتورونده رنگ قاورامی، 2010.
موئزئز عیلمیه چیغ؛ سومئرلرده نارتوغان بایرامی، مقاله.
م. یئنگی اؤگه؛ قوتسال اوجاقلار، أسکی اینانج یئرلریمیز: دولدول اوجاغی و أسکی تورک یازیسی.
کیومرث ایسلامی
در آینده نزدیک سرکنسولگری ارمنستان در تبریز افتتاح می شود
نفرت پراکنی ارمنیها بر علیه تورکها در مرکز تهران زیر چتر حمایتی ایران
مجسمه «چنگیز آیتماتوف» در پایتخت آذربایجان رونمایی شد
اهدای مدال توسط رئیس جمهور آذربایجان به پزشک اهل آذربایجان جنوبی
علیاف: فرانسه، هند و یونان در حال تسلیح ارمنستان علیه آذربایجان هستند
درخواست باشگاه مس سونگون از هواداران تراکتور آذربایجان؛ «ما هم تیم آذربایجانیم، در بازی با هوادار تنهایمان نگذارید»
ورود زنان آذربایجانی به ورزشگاه سهند ممنوع شد
حذف کلمات ترکی در متن خوشامدگویی به شهر سایین قالا (شاهیندژ)
نصب پوسترهای «کریم اسماعیل زاده» فعال در بند آذربایجانی در معابر تبریز
جلسه بازپرسی «سعید مینایی» نویسنده و فعال تورک آذربایجانی برگزار شد
از همدان تا تبریز؛ تجمع اعتراضی بازنشستگان مخابرات در شهرهای آذربایجان
تلویزیون «ترجمان» توسط ترکهای کریمه راهاندازی شد
برگزاری جلسه بازپرسی چهارتن از فعالین ملی آذربایجان در دادسرای اوین
جلوگیری از رساندن داروهای کریم اسماعیل زاده فعال آذربایجانی محبوس در زندان تبریز
توزیع ونصب تراکت با عنوان «بیرلَشک» در تبریز
اعتراض هواداران تراکتور آذربایجان به بازیکنان و مالک باشگاه
«شهرام داداشی» فعال آذربایجانی بر اثر تصادف در جاده آذرشهر-تبریز مجروح شد
سولدوز سویقیریمی اونودولماز؛ حضور تعدادی از فعالین مدنی بر مزار جانباختگان وقایع فروردین ۱۳۵۸
صدای انفجار در تبریز؛ خبرگزاری حکومتی فارس: ناشی از شلیک پدافند هوایی بوده
پرویز سیابی گرجان فعال ۷۷ ساله آذربایجانی مبحوس در زندان اردبیل به مرخصی اعزام شد
تلویزیون «ترجمان» توسط ترکهای کریمه راهاندازی شد
حمله هوادار گروههای تروریستی کُردی به مجری اورمیهای به دلیل گفتن «یاشاسین آذربایجان»
فیزیکدان ترک جایزه بزرگ هاروارد را گرفت
اهدای مدال توسط رئیس جمهور آذربایجان به پزشک اهل آذربایجان جنوبی
صدای انفجار در تبریز؛ خبرگزاری حکومتی فارس: ناشی از شلیک پدافند هوایی بوده
ارمنستان با برگرداندن ۴ روستای اشغالی به آذربایجان موافقت کرد
حذف کلمات ترکی در متن خوشامدگویی به شهر سایین قالا (شاهیندژ)
پاشینیان: مرزبانان روسی پست های مرزی با آذربایجان را ترک خواهند کرد
تصاویر ماهوارهای از قبل و بعد از حمله به پایگاه هوایی اصفهان
سفر رئیس جمهور آذربایجان به روسیه
کریم فیاضی فعال ملی آذربایجان بر اثر تصادف اتوبوس در گردنه حیران جان باخت
شبکه کان اسرائیل: اسرائیل در عملیات اصفهان از موشک مافوق صوت رَمپِج استفاده کرد
اعتراض هواداران تراکتور آذربایجان به بازیکنان و مالک باشگاه
از محل انفجار بامداد جمعه در اصفهان چه میدانیم
مقام اسرائیلی: به 9 هدف وابسته به سپاه حمله کردیم
توزیع ونصب تراکت با عنوان «بیرلَشک» در تبریز
جلوگیری از رساندن داروهای کریم اسماعیل زاده فعال آذربایجانی محبوس در زندان تبریز
سولدوز سویقیریمی اونودولماز؛ حضور تعدادی از فعالین مدنی بر مزار جانباختگان وقایع فروردین ۱۳۵۸