یکصدمین سالگرد جیلولوق در غرب آذربایجان

آخرین خبرها

یکصدمین سالگرد جیلولوق در غرب آذربایجان - دکتر توحید ملک زاده

۱۴۰۰.۰۷.۲۸, ۰۷:۳۶

Gunaz.tv

با تشکیل قوای مسلحه مسیحی و تلاش آنان برای تصرف مناطق غربی آذربایجان، از اواخر آذرماه 1296 کشتار متناوب اهالی اورمیه و سلماس شروع شد. در ادامه کشتار سراسری اهالی اورمیه در بهمن 1296 شمسی عصر روز جمعه سوم اسفند 1296 كشتار 3 روزه اهالی اورمیه شروع شد.

آشوری های محله عسگرخان به منازل اهالی اورمیه هجوم آورده و اهالی كه هرگز انتظار یك چنین حمله وحشیانه و سریع را نداشتند غافلگیر می شوند. مسیحی ها بعد از آنكه به خانه های مسلمانان حمله می كنند صاحبان منازل را كشته و اثاث خانه ها را غارت كرده و سپس آن منازل را آتش می زنند.

بدلیل اینكه مسلمانان بی خبر و غافلگیر شده بودند نمی تواستند برای نجات جان و مال خود در صف واحدی گرد آمده بجنگند. این بود كه در آن روز مسلمانان متحمل صدمات سنگین شدند. عده زیادی از مسلمانان محله های نوكچر-یورتشاه و غیره كه از مرگ نجات یافته بودند فرار كرده به محله های دیگر پناهنده شدند.

منظره شهر در آنروز منظره اسف انگیز و هولناكی بود. از طرفی صدای لاینقطع تفنگ و غرش توپهای تحت اختیار مسیحیان و از طرفی شعله و دودی كه از سوختن منازل مسلمانان در فضای شهرمی پیچید و ناله و فریاد مجروحین و زنان و اطفال كه فرار می كردند و به داخل شهر و به كوچه ها پناهنده می شدند و عده ای از سربازان روس و فرانسوی و عده ای كه به لباس آنان درآمده و در قتل و نهب شركت می كردند قیافه شهر را بكلی عوض نموده بود.

با ادامه کشتار ناجوانمردانه اهالی توسط مسیحیان، بالاخره علما و امراء و تجار و كسبه كه درمحل حكومت تجمع كرده بودند با بیرق سفید عازم كنسولخانه آمریكا شده از مارشیمون روحانی آشوریها درخواست آتش بس کردند. روز یكشنبه 5 اسفند 1296- 25 فوریه 1918 بزرگان اورمیه تسلیم خواسته های قوای مسیحی گردیده و خلع سلاح شدند.

علیرغم تسلیم مسلمانان باز قتل وغارت ادامه داشت. در این روز مردم به دفن جنازه ها در قبرستانهای خان(واقع در کوچه آگاهی امروزین محل کتابخانه عمومی و آگاهی)، قره صاندیق(مدرسه مهر) اقدام و در این دو سه روز جنازه هایی راکه بدون دفن مانده بود آدمی با عرابه معین نمودند كه خانه ها را تفتیش و هر چه جنازه باشد آورده دفن نمایند. این جنازه ها بدلیل زیادی و نبودن بازار كفن پوش نشد. دفن جنازه ها چندین روز طول كشید.

بعضی اشخاص هم كه امكان داشتند خودشان به دفن مقتولین اقدام می كردند. کشت و کشتار و تسلط مسیحیان بر غرب آذربایجان تا مرداد 1297 شمسی ( ورود ارتش منظم عثمانی به منطقه) ادامه داشت. این دوران خونین 8 ماهه با قتل عام یکصد و پنجاه هزار آذربایجانی و تخریب شهرها و روستاهای اورمیه، سلماس و سولدوز، در تاریخ آذربایجان جیلولوق نام گرفت.