۲۳ اردیبهشت ۱۳۸۵ شمسی روزنامه «ایران» ارگان رسمی دولت ایران کاریکاتوری منتشر کرد که محتوایش به سخره گرفتن میلیونها تورک بود. به دنبال این گستاخی، صدها هزار آزربایجانی در شهرهای مختلف آزربایجان از جمله تبریز، زنجان، اردبیل، سولدوز (نقده)، مراغه، اهر، اورمیه، مرند، قوشاچای و ..… به خیابان ها ریختند و نزدیک به ده روز با تظاهرات گسترده، برعلیه سیاست های نژادپرستانه و تورک ستیزانه حکومت مرکزی ایران قیام کردند.
این قیام اعتراضی علیه تحقیر، تبعیض ملی و سرکوب حقوق ملی- مدنی ملت تورک آزربایجان و سایر تورک های ایران، توسط حکومت تهران سرکوب شد. در شهرهای کوچک و بزرگ آزربایجان جنوبی ده ها نفر شهید و صدها زخمی شدند و هزاران آزربایجانی زندانی و شکنجه شدند و این قیام موجب تحولی عمیق در تاریخ مبارزات ملت آزربایجان جنوبی گردید.
رسانه های فارسی داخلی و خارجی، این حرکت آزادیخواهانه ملت آزربایجان را بایکوت و یا تحریف کردند و در بسیاری موارد، مخالفین رژیم در داخل و خارج ایران هم اعلام کردند در کنار حکومت ایران و در برابر خواسته های آزربایجان خواهند ایستاد.
این قیام نشان داد، پیوستن نسل جوان آزربایجان به حرکت ملی آزربایجان بویژه دانشجویان و دانش آموزان، و پیوستن ده ها هزار نفر از فعالین جوان از هر طبقه و قشر واز سایر تورک های ایران به صفوف حرکت ملی آزربایجان، ارتقاء فراگیر و تعمیق شعور ملی، سیاست آسیمیلاسیون حکومت ایران را دچار شکست کرده و نوید بخش آینده ای روشن است.
قیام خرداد ۱۳۸۵ تورکهای آزربایجان با مرکزیت تبریز نقطه عطفی در تاریخ مبارزه ملی ملت آزربایجان جنوبی است. این قیام حرکتی بود که ضربه های سنگینی به نظام اجتماعی و سیاسی فارس محورایران وارد کرد و گفتمان کثرت فرهنگی و حق طلبی آنان را در فضای سیاسی ایران فراگیر کرد.
قیام خرداد اعتماد به نفس ملت تحت ستم آزربایجان جنوبی را به او باز گرداند و نشان داد که ملت آزربایجان با تکیه به نیروی خود قادر به ایجاد تغییرات بنیادین در جهت تامین حقوق ملی خود است و تضمین آزادی آزربایجان از استعمار سیاسی اقتصادی فرهنگی حکومت ایران در گرو ایده آلهای آزادی طلبانه ملت تورک آزربایجان جنوبی است.
گوناز تی وی
SH.A
