چهارشنبه آتش؛ «اود چرشنبسی»

در آزربایجان، اسفند ماه را «بایرام آیی» می‌نامند. چهارشنبه‌های اسفند هر کدام نامی دارند و هریک منتسب به یکی از عناصر چهارگانه یعنی آب، باد، خاک و آتش است. هر یک از این عناصر چهارگانه در فرهنگ ملت آزربایجان، جایگاه ویژه‌ای دارد.

این عید در برخی از مناطق آزربایجان، اوجاق، اوسکو یا تونغال (Üskü-Ocaq-Tonqal) نیز نامیده می‌شود.

چهارشنبه آتش دومین چهارشنبه در آستانه عید نوروز (ینی ایل) است. آتش به عنوان نمادی از قداست در افکار تورکان است.

ماهیت چهارشنبه آتش تقدس آتش است، اعتقاد به این که فرد را از انواع شر و بدی پاک می کند و به پیروزی خیر منجر می شود.

چهارشنبه آتش گاهی «اوزجو چرشنبه‌سی»، «اوزجو آخشامی» و «آددی چرشنبه‌سی» نیز نامیده می شود.

طبق سنت، امروز مردم آزربایجان آتش روشن می کنند و از روی آتش می پرند تا تمام آلودگی ها و دلخوری های داخل را در آتش بسوزانند و نابود کنند.

مانند چهارشنبه های دیگر، در چهارشنبه آتش نیز، دیگ‌ها باید بجوشند و روی اجاق‌ها نباید خالی باشد. سوزاندن هیزم و روشن کردن آتش در این چهارشنبه نشانه سال گرم و پر رونق است.

گرامیداشت چهار چهارشنبه آخر سال و نامگذاری هر یك از آنها به نام عناصر طبیعت، دلالت بر قدمت و اصالت مراسم های شاد مربوط به روزها و هفته های پایانی سال در آزربایجان است.

برگزاری آیین های چهار چهارشنبه آخر سال كه از دیرباز در آزربایجان متداول بوده است، همراه با اجرای موسیقی اصیل آزربایجانی، نوای ساز آشیق ها و رقص زیبای آزربایجانی است.

گوناز تی وی

E.Y