GUNAZ.TV
صدای آزادی آذربایجان جنوبی
کاخ سفید: اسرائیل همچنان نیازهای تسلیحاتی خود را دریافت میکند
نتانیاهو: راه دیگری جز نابودی حماس نداریم
تجمع مخالفان عادیسازی روابط ارمنستان با آذربایجان
قرارداد ۱۳ میلیارد دلاری پنتاگون برای هواپیمای جدید «روز قیامت»
واکنش آمریکا به تهدید خرازی: ایران هرگز به سلاح هستهای دست نخواهد یافت
اولو تانرینین آدی ایله: بویوک آذربایجان تورک میللتی و دَیهرلی میللی فعاللار / عباس لیسانی
نصب و توزیع تراکت در شهر تبریز در سالروز اعتراضات دانشجویان آذربایجانی در سال ۱۳۷۴
توزیع گسترده اعلامیه در شهر تبریز؛ حرکت ملی آذربایجان به عنوان نهضت آزادی بخش ملی در جهت رهایی از استعمار
مسکو: نیروهای مرزبانی روسیه در ارمنستان از نوار مرزی آذربایجان تخلیه می شوند
توافق پوتین و پاشینیان برای خروج بخشی از نیروهای روسیه از ارمنستان
رشد اقتصادی 1 درصدی ایران در 10 سال
اوکراین طرح بهکارگیری زندانیان توسط ارتش را تصویب کرد
توافق اروپا برای استفاده از «سود» دارایی روسیه؛ اوکراین مصادره «اصل پول» را میخواهد
تهدید مشاور ارشد خامنهای به ساخت بمب هستهای در صورت به خطر افتادن «موجودیت ایران»
دیدار مدیر سیاسی وزارت خارجه اسرائیل با جیحون بایراموف
پارلمان کانادا طرح قرار دادن سپاه پاسداران ایران در فهرست گروههای تروریستی را تصویب کرد
ممانعت از آزادی موقت «آراز امان» علیرغم تامین وثیقه یک میلیارد تومانی
نصب و توزیع تراکت در تبریز در سالروز اعتراضات دانشجویان آذربایجانی در سال ۱۳۷۴
جمشید عزیزی بازداشت و جهت تحمل حبس به زندان آستار منتقل شد
بودجه ۱۰۰ میلیارد تومانی راهپیمایی «اربعین»
شناسایی سویه جدید کرونا با نام «فلیرت»
روسیه تأسیسات انرژی اوکراین را هدف حمله قرار داد
اختلالات اینترنتی شدید در ایران
دیدار نخستوزیر آذربایجان با معاون رئیسجمهور ترکیه
سازمان ملل 25 مه را به عنوان "روز جهانی فوتبال" اعلام کرد
هدفگذاری آذربایجان برای صادرات سالانه ۲۰ میلیارد مترمکعب گاز به اتحادیه اروپا
برگزاری مراسم تشییع پیکر شاعر آذربایجانی اهل خداآفرین
شهردار و چند نفر از کارکنان شهرداری مرند بازداشت شدند
پاشینیان: قرارداد صلح بین ارمنستان و آذربایجان می تواند تا نوامبر امضا شود
سازمان «اتحاد علیه ایران هستهای» در مورد سوء استفاده سپاه پاسداران از دانشگاههای سوئد هشدار داد
دیدار جمعی از فعالین حرکت ملی آذربایجان با علی رضیزاده نادارلی
آمریکا: ایران از طریق مالزی تحریمهای نفتی را دور میزند
کارخانه پتروشیمی باروق شهرستان قوشاچای؛ آلودگی منطقه و تهدید جان اهالی
دکتر فاضل : تا 10سال آینده مجبوریم پزشک وارد کنیم
سیمونیان: شهروندان ارمنستان از روند تحدید حدود مرزها حمایت میکنند
کشورهای غربی مراسم تحلیف ولادیمیر پوتین را تحریم کردند
کمیسیون آزادی مذهبی آمریکا خواستار تشدید تحریمِ مقامات ایران بهدلیل سرکوب زنان شد
ارتش اسرائیل از کنترل بر بخش جنوبی نوار غزه در مرز مصر خبر داد
هر ۱۰ روز یک پزشک در ایران خودکشی میکند
موضوعات مورد بحث روسای امور خارجه آذربایجان و ارمنستان در آلماتی اعلام شد
باکو به عنوان «پایتخت ورزش» جهان انتخاب شد
وزارت خارجه آمریکا: ایران همچنان بزرگترین محرک درگیریها در غزه است
علی رضیزاده نادارلی از زندان اوین به مرخصی اعزام شد
گوناز تی وی: استاد دانشگاه تبریز با تشریح ویژگیهای زمین شناختی سطح دریاچه اورمیه گفت: «پل میانگذر موجب تداوم نشست سطح دریاچه می شود.»
جعفر شریفی؛ استاد رسوب شناسی دانشگاه تبریز، در خصوص تاثیر میانگذر بر روی وضعیت بحرانی دریاچه اورمیه گفت: «میان گذر از خطرناکترین مکانهای دریاچه در گودال لجنی و بین دو گسل اصلی ایجاد شده است.»
جعفر شریفی در ادامه تاکید دارد: «در زیر آن نیز حدود 150 تا 200 متر لجن یا رس قرار دارد که این امر موجب تداوم نشست سطح دریاچه در این محل شده است.»
مشروح گفتگوی استاد رسوب شناسی دانشگاه تبریز با «ایسنا» در شنبه (19 خرداد 1397) به شرح ذیل است:
بر اساس گزارشات محققان، دریاچه اورمیه باقی مانده دریای مدیترانه بوده اما از دیدگاه تکتونیک برخی بر این باورند که دریاچه در قسمتی از پهنه خرد شده بین صفحات عربستان، ایران و ترکیه قرار گرفته است؛ در اصل نسبت به داده های زمین شناسی، خاورمیانه از دوره اواخر میوسن در فاز مسینین از زیر آب خارج شده است؛ مطالعات تاریخ زمین شناسی دریاچه اورمیه از طریق رسوبات قدیمی و فسیلهای یافت شده از جمله در حوضه شمال کمربند اورمیه- دختر نشان میدهد که تشکیل دریاچه نیز در دوره بعد از میوسن اتفاق افتاده است.
این دریاچه زمانی آب شیرین بوده و بعدها تحت تأثیر فرآیندهای تکتونیکی و به صورت مرحلهای و تناوبی از دریای اصلی جدا شده است. تحقیقات زمین شناسی نشان میدهد که نوسانات شرایط جغرافیایی، دریاچههای بین قارهای را کنترل میکند و این عمل همواره در طبیعت بوده و در دریاچه نیز تکرار شده، به طوری که آثار این نوسانات در رسوبات نیز مشهود است؛ همچنین گفته شده که دریاچه اورمیه در دوره پلیو-پلیستوسن تا تبریز و مراغه گسترش داشته است.
مطالعات رسوبات دریاچه اورمیه حاکی از پایین رفتن سطح آب آن در گذشته نیز دارد. درز و شکافهای طویل در سطح رسوبات به عمق بیش از نیم متر ایجاد شدهاند که موجب اکسیداسیون سطح رسوبات نیز شده است؛ شکافهای طویلی در رسوبات داخل دریاچه در سال 1382 مشاهده شده است که آثار آن در رسوبات قدیمی دریاچه در منطقه ممقان نیز وجود دارد که حکایت از این دارد که این شکافها چندین میلیون سال پیش نیز بودهاند.
مشاهده شکافهای پر شده از اکسید آهن قرمز رنگ در شمال ممقان نشان از شرایط اکسیداسیون شدید در آن دوره دارد. زمان هایی که در گذشته دریاچه تا حدی به سمت خشک شدن پیش رفته است رسوبات ژیپس ته نشین شده اما هیچ گاه به طور کامل خشک نشده است؛ فازهای رسوبی مختلفی در روند دریاچه اورمیه تشکیل شدهاند که به آن " ox eye " یا چشم گاوی گفته میشود و به ترتیب شامل تناوب رسوبات آواری، آهک، دولومیت، ژیپس، نمک، و نمکهای پتاسیم و منیزیم است.
نمکزایی اکنون نیز ادامه داشته و به دلیل ورود آب و تکرار خشکیزایی نوساناتی بین فازهای نمک و نمک پتاسیم و منیزیم دیده میشود که املاح مضری نیز به همراه آن ها تشکیل شده است، همچنین موجودات دریاچه در فاز ژیپس از بین رفتهاند و تنها موجودات باقی مانده در دریاچه، آرتمیا و جلبک تک سلولی است.
دریاچه اورمیه یک دریاچه تکتونیک است. به جهت قرارگیری بین نیروی مزدوج حاصل از گسل فعال تبریز از شرق و گسل فعال اورمیه ازغرب، گودال اورمیه توسط این دو گسل کنترل می شود. همچنین نیروی مزدوج دو گسل اصلی، منجر به ایجاد چهار گسل شده است که شامل گسل موازی با گسل اصلی که عمق دریاچه را تعیین میکند؛ گسل عمود بر گسل اصلی و همچنین گسل مایل که ارتباط بین آب دریاچه با آرتزینهای اطراف دریاچه را برقرار میکنند؛ و گسل شکافی یا S شکل که از آن مواد مذاب و آتشفشانی بیرون آمده که "جزیره اسلامی" و "زنبیل داغی" از جمله جزایر آتشفشانی تشکیل شده، هستند.
ارتباط بین آب دریاچه و آرتزین ها از طریق گسلهای عمود و مایل و حرکت این گسلهاست، نه بافت خاک. تعداد 102 جزیره در دریاچه تعریف شده است که حاصل گسلهای عمودی و طولی بوده و از حرکت گسلهای بخش هورست یا بالاراندگی، جزیره و از حرکت گسلهای بخش گرابن یا پایین افتادگی، دریاچه تشکیل شده است؛ برخی از این جزایر، آتشفشانی بوده و برخی نیز از رسوبات میوسن و کرتاسه تشکیل شدهاند که از نظر بافت و سن متفاوت بوده و در ارتباط با حرکت گسلها هستند.
پل میان گذر دریاچه اورمیه باید به طور کامل از محل فعلی خود برداشته شود
شرایط جغرافیایی، میزان بارندگی پایین، سدسازی در اطراف دریاچه، احداث پل میان گذر و مصرف غیر اصولی آب در کشاورزی از عوامل مهم در خشکی دریاچه هستند. شرایط جغرافیایی و اقلیمی در گذشته نیز گاهی مناسب و گاهی نامناسب بوده است؛ اگر دریاچه به دست انسان تخریب نشود در هر شرایطی قادر به کنترل خود هست، همانطور که دریاچه در گذشته چند بار تا خشکی پیش رفته و دوباره احیا شده است.
آب های زیرزمینی و سطحی توسط سدها کنترل میشود که ایجاد سدهای بی رویه نه تنها موجب خالی شدن آرتزینها از طریق کشاورزی میشود، بلکه آب دریاچه نیز تقویت نمی شود. از طرف دیگر، پل میان گذر از عمل فرایند چرخش آب در داخل دریاچه اورمیه جلوگیری میکند و باعث میشود تا آب ورودی به دریاچه دوباره تبخیر شده و نمک زایی صورت گیرد که در این صورت موجب افزایش سرعت فرآیند خشکی دریاچه میشود.
پل میان گذر در خطرناکترین مکان دریاچه در گودال لجنی و بین دو گسل اصلی ایجاد شده است و در زیر آن نیز حدود 150 تا 200 متر لجن یا رس قرار دارد که این موجب تداوم نشست سطح دریاچه در این محل شده است. در چنین شرایطی به جای ایجاد پل در این مکان و پر کردن محل آن با سنگ بهتر بود که پل میان گذر با یک کیلومتر فاصله و از سمت گمیچی رد میشد تا منجر به این مشکل و تخریب دریاچه نمیشد.
بر این اساس، پل باید به طور کامل از محل فعلی خود برداشته شود، به این دلیل که سطح دریاچه در این قسمت در حال نشست بوده و در آینده میتواند برای پل زیان بار باشد و همچنین با این عمل جریانهای چرخشی آب دریاچه به حالت طبیعی خود بر میگردد.
آرتزینهای اطراف دریاچه بزرگترین منابع تجمع آب هستند. از صوفیان تا سلماس حدود 80 کیلومتر آرتزین با عمق 400 متر وجود دارد که میتوانستیم میلیاردها مکعب آب را در آن ها ذخیره کنیم.
ایجاد سد نیز نتوانسته آب را به خوبی ذخیره کند. تمام این اعمال نادرست در نهایت سبب افزایش تبخیر آب دریاچه شده است، بخصوص که مصرف غیراصولی آب در کشاورزی، ایجاد سد در مسیر رودخانههای منطقه و استفاده نادرست آب از چاهها منجر به خالی شدن آب آرتزینها و همچنین حرکت آب دریاچه به داخل چاهها و در نتیجه آلودگی آنها میشود.
دشت بزرگ تبریز و دریاچه در صورت خشک شدن، منابع اصلی ریزگرد هستند اما میتوان از نظر زمانی و مکانی از بروز آن پیشگیری کرد. فقدان پوشش گیاهی و کشاورزی در منطقه و همچنین خشکی دریاچه سبب تولید ریزگردها شده است که انواع مشکلات آب و هوایی، زیست محیطی، اکوسیستم، اجتماعی و اقتصادی را به وجود خواهد آورد.
علفهای خودزا در سطح دشت دریاچه و دشت تبریز قادرند نمک و ژیپس رسوبات را تجزیه و متلاشی کرده و توسط آبهای سطحی شسته شده و از محیط دور شوند، بر این اساس میتوان آنها را در دریاچه پیشرفت داد.
کانی شناسی، ژئوشیمیایی، ساخت و بافتهای رسوبی دریاچه قابلیت تولید ریزگرد را دارند. انواع ساختهای تی پی، تپههای گلی، درز و شکافها، سطحها و حوضچههای نمکی موجود در دشت دریاچه و دشت تبریز مواد اولیه ریز گرد محسوب میشوند؛ تی پی استراکچر به صورت فضای خالی زیر یک لایه نازک از نمک است که در اثر تجزیه، ریزگرد و ژیپس - نمک تولید میکند.
ذرات ژیپس- نمک ریزگردها از نظر ژئوشیمیایی و شکل متفاوت بوده و مطالعات الکترومیکروسکوپی که بر روی این ذرات انجام دادهایم نشان میدهد که ریزگردها از نظر فیزیکوشیمیایی بسیار مضر و خطرناک هستند به طوری که داخل لایه نازک نمک، یک لایه از انواع مواد سمی وجود دارد و این ذرات نمک به دلیل وزن مخصوص کم و اشکال سوزنی، ورقهای، و دوکی شکل میتوانند به آسانی در هوا به حرکت در آمده و مسافت زیادی را حمل شوند.
اصلاح و ترمیم خاکهای منطقه ضرورت دارد
اگرعوامل خشکی دریاچه را اصلاح کرده و ترمیم، اصلاح و بهینه سازی خاک مناطق اطراف دریاچه انجام گیرد امکانات کار نیز به منطقه بر میگردد و مردم در دامداری، مرغداری و باغها مشغول به کار میشوند، همچنین کشاورزی رونق پیدا کرده و تولیدات افزایش پیدا میکند.
مخروط افکنههای موجود در شرق دریاچه اورمیه به طول 80 کیلومتر در حدود 14 نوع بافت مختلف دارد که درصد بالایی از زمینهای آن به دلیل بالا بودن میزان تخلخل و نوع بافتهای خاک آن موجب افزایش تعداد دفعات آبیاری سالانه حدود 15 تا 25 جلسه میشود که این نیز کاهش سطح آب آرتزین و خالی شدن آن را در زیرزمین در پی دارد، بر این اساس، کشاورزی که 60 تا 70 درصد آب را تصرف میکند، اصلاح و ترمیم خاکهای منطقه یک امر ضروری است تا از این طریق تعداد دفعات آبیاری را به پنج تا شش جلسه در سال کاهش دهیم.
هدایت و جهت یابی رودخانهها به طور مستقیم به سمت دریاچه اورمیه در مواقع بارندگی جهت احیای دریاچه میتواند مؤثر باشد. از طرف دیگر، تغییر مکان پل میان گذر، اصلاح چشمههای زیرزمینی و تقویت آن ها، اصلاح خاک و انتقال آب فاضلاب تصفیه شده به کشاورزی در زنده شدن دریاچه نیز تأثیرگذار خواهد بود.
انتقال آب فاضلاب بدون تصفیه و به طور مستقیم به دریاچه، موقعیت دریاچه را تغییر داده و اکوسیستم آن را از بین میبرد به طوری که موجودات زنده داخل دریاچه مانند جلبک و آرتمیا نیز دیگر نمیتوانند در آن محیط رشد کنند. اما در صورتی که آب فاضلاب وارد کشاورزی شود علاوه بر اینکه خاک تقویت پیدا میکند، آب نیز تصفیه شده و در نهایت این عمل موجب پر شدن آرتزینها نیز میشود.
احیای تمام چشمهها در اطراف دریاچه اقدام دیگری است که میتواند عملی شود. سطح آب زیرزمینی که در برخی مناطق در فصل تابستان پایین میرود، در زمستان و بهار در بالای سطح مبنا قرار میگیرد، بر این اساس میتوان چشمههای زیرزمینی را اصلاح و تقویت کرد و آب را از طریق لولهکشی به سطح انتقال داده و در کشاورزی استفاده کنیم و در بقیه فصول آن را به دریاچه انتقال دهیم.
گوناز تی وی
E.Y
ممانعت از آزادی موقت «آراز امان» علیرغم تامین وثیقه یک میلیارد تومانی
نصب و توزیع تراکت در تبریز در سالروز اعتراضات دانشجویان آذربایجانی در سال ۱۳۷۴
جمشید عزیزی بازداشت و جهت تحمل حبس به زندان آستار منتقل شد
برگزاری مراسم تشییع پیکر شاعر آذربایجانی اهل خداآفرین
شهردار و چند نفر از کارکنان شهرداری مرند بازداشت شدند
دیدار جمعی از فعالین حرکت ملی آذربایجان با علی رضیزاده نادارلی
علی رضیزاده نادارلی از زندان اوین به مرخصی اعزام شد
آغاز چهارمین ماه بازداشت فعالین حرکت ملی آذربایجان محبوس در زندان اوین
سنگاندازیهای ایران برای جلوگیری از صلح و تحدید مرزهای آذربایجان و ارمنستان
آیین باستانی «تپه نَنَه» در روستای پیرکندی خوی برگزار شد
ساخت و ساز در محوطه قلعه تاریخی اوْلتان این بنای تاریخی را درمعرض نابودی قرار داده است
انتقال «رویا ذاکری» دختر معترض آذربایجانی به بیمارستان اعصاب و روان رازی
خودکشی یکی از فعالین جنبش دانشجویی آذربایجان در دانشگاه تهران
عباس لسانی در مراسم گرامیداشت دکتر صدیق در سال ۱۳۸۰؛ باغیمسیز بیر ائل بللیدیر شن یاشار
خبری تاسفبار برای فرهنگ دوستان آذربایجانی؛ انتشارات «اندیشهنو» تعطیل شد
وخامت حال کریم اسماعیل زاده در زندان تبریز
رنجش مردم در سایه بی تدبیری مسئولین حکومتی؛ ترافیک سنگین وصفوف طولانی کامیونها در گمرک آستار
بازداشت خشونتآمیز هوادار تراکتور آذربایجان؛ ممانعت از ورود دختربچه ۶ ساله به ورزشگاه سهند
برکناری شبانه دکتر احمد بایبوردی از سمت خود به دلیل اطلاعرسانی درباره تخریبات زیستمحیطی در آذربایجان
برگزاری نمایشگاه نقاشی (طراحی) مرتضی پروین در زندان اوین
خودکشی یکی از فعالین جنبش دانشجویی آذربایجان در دانشگاه تهران
بازدید میهمانان بین المللی از پل خداآفرین
سنگاندازیهای ایران برای جلوگیری از صلح و تحدید مرزهای آذربایجان و ارمنستان
سفر معاون وزیر دفاع آذربایجان به تهران
خبری تاسفبار برای فرهنگ دوستان آذربایجانی؛ انتشارات «اندیشهنو» تعطیل شد
وزیر دفاع ترکیه: ایران مأمن تروریستهای پ.ک.ک شده است
انتقال «رویا ذاکری» دختر معترض آذربایجانی به بیمارستان اعصاب و روان رازی
وخامت حال کریم اسماعیل زاده در زندان تبریز
آیین باستانی «تپه نَنَه» در روستای پیرکندی خوی برگزار شد
نتانیاهو از طرح «غزه بدون حماس» رونمایی کرد: خودمختاری و تبدیل به قطبی جدید برای جذب سرمایه طی ده سال
سیل در شبستر چهار خودرو را با خود برد
رنجش مردم در سایه بی تدبیری مسئولین حکومتی؛ ترافیک سنگین وصفوف طولانی کامیونها در گمرک آستار
برگزاری جشنواره بینالمللی فیلم «توران» در ازمیر
پرواز اولین جنگنده اف-۱۶ مجهز به هوش مصنوعی
تفتیش منزل و ضبط تلفن همراه آشقین امامی هنرمند آذربایجان توسط نیروهای امنیتی
عباس لسانی در مراسم گرامیداشت دکتر صدیق در سال ۱۳۸۰؛ باغیمسیز بیر ائل بللیدیر شن یاشار
دیداروزیران خارجه آذربایجان و ارمنستان در قزاقستان
از تبریز تا همدان؛ اعتصاب طلافروشان و تعطیلی بازار زرگران شهرهای آذربایجان در اعتراض به قانون جدید مالیات