206 سال از تقسیم شدن آذربایجان به دو قسمت شمالی و جنوبی می گذرد

آخرین خبرها

206 سال از تقسیم شدن آذربایجان به دو قسمت شمالی و جنوبی می گذرد

۱۴۰۰.۰۷.۲۸, ۰۷:۳۶

Gunaz.tv

گوناز تی وی: 12 اکتبر 1813 میلادی معاهده «گلستان» بین دولت مرکزی روسیه و امپراتوری قاجار به امضا رسید. به موجب این معاهده، آذربایجان واحد به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شد.

در اولین جنگ بین امپراتوری ترک قاجار با روسیه که حدود 9 سال به طول انجامید( 1804 تا 1813) با تقسیم اراضی آذربایجان تحت عنوان قرارداد گلستان به پایان رسید.

در 12 اکتبر 1813 میلادی، در منطقه گلستان (امروزه شهرستان گورونبئی نامیده می‌شود) از توابع شمالی قاراباغ اشغالی، نماینده روس ژنرال نیکولای ردیشچوف در مقام فرماندهی ‏نیروهای روسیه و نماینده امپراتوری قاجار میرزا ابوالحسن خان ایلچی قرارداد گلستان را در یازده بند و یک مقدمه امضا کردند. در امضای این معاهده سرگور اوزلی از بریتانیا نیز نقش واسطه را ایفا می کرد.

بر اساس این قرارداد اراضی آذربایجان به دو قسمت تقسیم شد، و از بخش شمالی رودخانه ارس «آراز» تا مناطق شمالی آذربایجان از جمله گنجه، قاراباغ، شکی، شماخی ، قوبا، باکو ، داغستان و بخش‌هایی از گرجستان کنونی ضمیمه روسیه شد. همچنین ایالت‌هایی مانند نخجوان و بخش‌هایی از ایروان در کنترل امپراتوری قاجار قرار گرفت.

به دنبال معاهده گلستان بافت جمعیتی آذربایجان به‌طور اجباری تغییر یافت. همچنین بخش‌های بزرگ و مؤثری از اراضی آذربایجان هم در جنوب هم در شمال ضمیمه مناطق و حتی کشورهای تازه تأسیس دیگر شد. حکومت ارمنستان به مرکزیت ایروان در اراضی تاریخی آذربایجان تشکیل شد. دربند بورچالی ،زنگه زور و بسیاری از مناطق تاریخی آذربایجان جدا و به گرجستان ضمیمه شد.

در کل جنگ میان آذربایجان و روسیه بیش از 25 سال طول کشید. در جنگ هیچ یک از اتینک‌های کنونی ایران از جمله عرب، کُرد، فارس، بلوچ و... حضور نداشتند.

در آغاز قرن نوزدهم، روسیه با اشغال قسمتی از شمال آذربایجان موجب نگرانی امپراتوری قاجار شد. فتحعلی شاه قاجار نیز چندی پس از آن، یعنی در سال 1801 با امضای توافق نظامی با بریتانیا، در حال آماده کردن ارتش برای مقابله با روسیه برآمد.

اولین بخش از ارتش قاجار که متشکل از 20 هزار سرباز ترک بود، در سپتامبر سال 1802 راهی مرز روسیه شدند. فتحعلی شاه در آن زمان همچنین با نوشتن نامه به امپراتورهای اروپا از آن‌ها درخواست کمک کرد که بی‌نتیجه ماند، لذا در 10 ژانویه 1804 پس از قطع روابط دیپلماتیک بین روسیه و امپراتوری قاجار، جنگ آغاز و 9 سال به طول انجامید.

نیروهای ارتش روسیه در طول 9 سال جنگ با هجوم به آذربایجان، بسیاری از شهروندان این منطقه را به‌صورت بی‌رحمانه به قتل رساندند، تا اینکه به حاشیه رودخانه ارس «آراز» رسیدند.

هنگامی که اصلاندوز توسط قوای روس فتح گردید، با توجه به درگیری قوای آذربایجان در چند جبهه و خیانت‌هایی که به‌طور مداوم در پشت جبهه‌ها از سوی ارامنه و به‌خصوص فارس‌ها صورت می‌گرفت، فتحعلی شاه قاجار برای از دست ندادن سرزمین‌های بیشتر مجبور به صلح با روس‌ها شد.

گوناز تی وی
E.Y