احتمال‌ حذف‌ مجموعه‌ شیخ‌ صفی الدین‌ اردبیلی از فهرست جهانی‌ یونسکو + عکس

آخرین خبرها

احتمال‌ حذف‌ مجموعه‌ شیخ‌ صفی الدین‌ اردبیلی از فهرست جهانی‌ یونسکو + عکس

۱۴۰۰.۰۸.۲۴, ۰۹:۰۸

Gunaz.tv

در این مکان علاوه بر آرامگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مقبره‌های شاه اسماعیل اول «نخستین پادشاه صفویه» و مادر شاه اسماعیل «دختر اۇزۇن حسن آغ قوْیونلو» و نیز برخی از مشایخ و صاحب‌ منصبان دوران صفوی و نیز شهیدان آذربایجانی جنگ چالدران، قرار دارد. از دیگر بخش‌های این مجموعه چینی‌خانه، مسجد، جنّت سرا، خانقاه، چله خانه، شهیدگاه و چراغ‌خانه است.

مجموعه میراث جهانی بقعه و خانقاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی به سبب دارا بودن ارزش‌های برجسته جهانی در سال ۱۳۸۹ و در جریان سی و چهارمین نشست یونسکو در برزیل به شماره ۱۳۴۵ در فهرست میراث جهانی به ثبت رسیده‌ است.

استان اردبیل که یکی از بافتهای تاریخی منحصر بفرد کشور محسوب می شود؛ منابع طبیعی، ابنیه‌ ها‌ و مکانهای‌ تاریخی‌ بسیاری را در دل‌ خود‌ جای‌ داده است‌.

بیشتر این بناهای‌ تاریخی‌ که‌ در زیر‌ پایمان‌ مستور‌ مانده‌ اند و بناهایی‌ که‌ مثل همین‌ بقعه‌ شیخ صفی الدین اردبیلی‌ که‌ به‌ نوعی‌ المان‌ و نماد‌ تاریخی‌ شهر اردبیل‌ محسوب‌ میشود، نمایان‌ هستند‌.

با‌ گذشت‌ سالها‌ و بی مسئولیتی و نابخردی میراث‌ فرهنگی استان‌ اردبیل‌ و شورای شهر که‌ ید‌ طولانی در تخریب‌ آثار باستانی در اردبیل دارد، دیگر این‌ بنای‌ تاریخی‌ در اردبیل با ایجاد ساختمانهای‌ چندین‌ طبقه‌ تجاری و مسکونی در اطرافش، آن صلابت‌ و‌ شکوه‌ گذشته‌ خود‌ را رفته‌ رفته از دست می دهد.

طبق‌ معیارهای‌ مشخص‌ شده‌ فهرست میراث‌ جهانی‌ در خطر یونسکو‌ که‌ در چندین‌ بند‌ آورده شده است بر لزوم‌ حفظ آثار تاریخی‌ و‌ تفکیک‌ آن‌ از ساختمانهای‌ مسکونی‌ و‌ تجاری‌ در حد‌فاصلی‌ مشخص اشاره‌ شده است‌ که‌ در پایین‌ بندهای‌ «الف» تا‌ «و» آورده شده است:

خطری كه اثر را تهديد می كند ممكن است به دو صورت باشد:

خطر قطعی:

الف: خرابی شديد ساختار و يا ويژگی های تزيينی

ب: انحطاط شديد انسجام معماری يا شهرسازی

پ: تخريب شديد مصالح و مواد سازنده اثر

ج: انحطاط شديد فضای شهری يا روستايی يا محيط طبيعی

ه‍: از دست رفتن چشم‌گير اصالت تاريخی

و: از دست رفتن معنای فرهنگی اثر

خطر بالقوه:

الف: تغيير وضعيت حقوقی ملك كه موجب كاهش سطح حفاظت از آن می باشد.

ب: نبود خط مشی حفاظت

ج: تاثيرات تهديد‌ كننده طرح های برنامه‌ريزی محلی

د: تاثيرات تهديدكننده شهرسازی

ه‍: وقوع يا خطر وقوع درگيری مسلحانه

و: تغييرات تدريجی ناشی از عوامل زمين شناسی، جوی و يا ديگر عوامل محيطی

چند‌ روزی‌ است‌ که‌ فعالان‌ هنری، فرهنگی‌ و آثار تاریخی در اردبیل خبر از ایجاد‌ ساخت‌ و سازهای‌ ساختمانی‌ در اطراف‌ محوطه‌ باستانی‌ بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی می دهند‌. ساخت و سازهایی‌ که‌ کلنگ‌ احداثش‌ توسط‌ مسئولین سالها‌ پیش خورده‌ است و‌ چندین‌ ساختمان‌ در نزدیکی‌ محوطه‌ شیخ‌ صفی ایجاد شده‌ و اکنون‌ نیز‌ چندین‌ بنا در حال احداث و نیمه کاره‌ در‌ دست‌ ساخت‌ است.‌

ساختمانهای چندین‌ طبقه ای که‌ سایه‌ شومی روی‌ بنای‌ بقعه‌ شیخ صفی الدین اردبیلی‌ انداخته‌ اند، از زیبایی ها‌ و‌ دید‌ کلی بقعه‌ به کلی کاسته اند.

اگر این ساخت‌ و سازهای‌ ساختمانی که با مجوز‌ شهرداری‌ و چراغ‌ سبز‌ مسئولان میراث‌ فرهنگی اردبیل در جریان‌ است، ادامه یابد احتمال‌ حذف‌ این بقعه‌ از ثبت جهانی یونسکو‌ بیشتر خواهد بود.

تصاویری‌ که‌ فعالان‌ هنری، محیط زیست، فرهنگی و تاریخی‌ در صفحات مختلف در اردبیل از محوطه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی انتشار داده اند بسیار ناراحت‌ کننده‌ و‌ تاسف آور‌ است‌ که‌ نمای کامل بقعه را ساختمانهای غول پیکری می پوشانند که هیچ زیبایی‌ و سنخیتی با معماری بقعه که‌ یادگار سلاطین صفوی است، ندارد.

اگر یک‌ توریست‌ وارد شهر اردبیل شود و‌ ابتدا‌ مسیر بقعه‌ شیخ صفی را انتخاب کند، که‌ بنای بقعه توسط‌ ساختمانهای مسکونی محاصره شده است، چند ساعتی سردر‌ گم شده و و در ثبت‌ عکسها‌ و فیلمهایش‌ بیشتر تم‌ ساختمانهای‌ مسکونی‌ و‌ تجاری دیده‌ خواهد‌ شد.

طبق‌ گزارشهای‌ میدانی‌ فعالان‌ فرهنگی‌ و تاریخی در اردبیل باندی‌ ناشناس‌ و ضد تاریخ و فرهنگ آذربایجان با‌ همکاری سازمان‌ میراث فرهنگی‌ و گردشگری‌ استان‌ و شورای شهر اقدام‌ به جمع آوری‌ صدها امضا‌ برای عملی نمودن «ماده‌ ۵» که‌ مجوز‌ ساخت‌ و‌ ساز و بلند‌ مرتبه سازی در حریم‌ شیخ صفی می باشد، کرده اند‌. که‌ عملیات‌ این‌ پروژه‌ تا‌ بدین‌ لحظه‌ موفقیت‌ آمیز‌ بوده‌ است. امام‌ جمعه استان‌ و دادستان‌ اردبیل که در جایگاه‌ مدعی العموم‌ می باشند اسامی امضاء کننده‌ گان‌ را نباید پنهان‌ نگاه‌ داشته‌ و‌ باعث رسانه‌ ای‌ شدن‌ آن شوند.

در همین‌ راستا‌ و بنا بر گزارشات‌ میدانی‌ فعالین‌ مردمی‌ میراث‌ فرهنگی‌ و فعالین‌ مدنی اردبیل تعداد ساختمانهای‌ مسکونی‌ در دست احداث‌ در محوطه‌ بقعه‌ تا بدین لحظه ۳ ساختمان‌ مسکونی میباشد، که موقعیت های جغرافیایی‌ ساختمان بدین شرح می باشند:

۱- ساختمان‌ ۶ طبقه بتنی؛

طرف چهارراه‌ نرسیده‌ به کوچه‌ معمار‌ که‌ نمای آن کاملا‌ از دور مشخص‌ است.

۲- ساختمان‌ ۵ طبقه‌ بتنی در حال احداث؛

از طرف میدان عالی قاپو جنب مغازه «لبنیاتی‌ و عسل فروشی ثریایی‌» رو به روی‌ «امام‌ زاده صالح» بعد از ۲ مغازه‌، در فضایی‌ خالی‌، در حالی که‌ اکثر مغازه‌ ها‌ و ساختمانهای اطراف‌ یک‌ یا‌ دو‌ طبقه میباشند.

۳- ساختمان‌ ۴ طبقه‌ با پیلوت‌ نزدیکی‌ های «شهید گاه» بقعه‌ شیخ صفی الدین اردبیلی

طبق اصلاحیه‌ ای‌ مبنی‌ بر خلوت‌ نمودن‌ محوطه‌ حریم‌ بقعه‌ که‌ از طرف مسئولین‌ استان اردبیل‌ صادر شده است و کمیته‌ فنی تهران‌ نیز آنرا تصویب نموده است تا بدین لحظه مسئولین‌ استان اعم از: میراث فرهنگی و گردشگری، شورای شهر، استانداری و فرمانداری از عملی شدن این اصلاحیه‌ سرباز می زنند.