105-امین سالگرد تشکیل جمهوری دموکراتیک آذربایجان

آخرین خبرها

105-امین سالگرد تشکیل جمهوری دموکراتیک آذربایجان

۱۴۰۲.۰۳.۰۸, ۱۰:۰۶

امروز (28 مه) از تشکیل اولین جمهوری دموکراتیک و حکومت لائیک در شرق و در میان کشورهای مسلمان، 105 سال می‌گذرد.

Gunaz.tv

استقلال جمهوری آذربایجان، در 28 ماه مه سال 1918 در تفلیس و از سوی شورای ملی آذربایجان به رهبری محمد امین رسول‌زاده اعلام شد.

ملت آذربایجان در سراسر جهان این روز را بعنوان «روز جمهوریت» و «روز استقلال ملی» جشن گرفته می‌گیرند.

در این روز، در شهر تفلیس اجلاسی تاریخی به ریاست حسن بی آقایو برگزار و درآن «بیانیه استقلال جمهوری آذربایجان » را صادر می شود. ضمن صدور بیانیه برای اولین بار تاسیس جمهوری آذربایحان با اصول اداره پارلمانتاری و براساس اصول دموکراتیک در بین کشورهای شرق و مسلمان به جهانیان اعلام می‌شود.

به دلیل اشغال باکو از قوای روس و ارامنه، فتحعلی خان خوییسکی بعنوان نخست وزیر جمهوری آذربایجان، برای مدتی شهر گنجه را به پایتختی آذربایجان برمی‌گزیند. تا اینکه در 15 سئتامبر سال 1918 ارتش اسلامی قفقاز پس از آزاد سازی باکو و رفع تهدیدات ارامنه، همچنین پس از تقدیم هزار و سی شهید شهر باکو را از اشغال آزاد می‌شود.

تا روز 28 مه سال 1918 آذربایجان شمالی ، گرجستان و ارمنستان در ترکیب مجمع قفقاز جنوبی متشکل بودند. اما بخاطر اختلاف نظرها در داخل این مجمع این سازمان فروپاشید. در روز26 مه همین سال گرجستان با خروج از این مجمع استقلال خود را اعلام کرد. دو روز بعد آذربایجان و ارمنستان استقلال نیز خود را اعلام کردند.

درهمین اجلاس شورای ملی آذربایجان درعین حال اعضای هیات دولت اولین حکومت جمهوری دموکراتیک موقت خود به رهبری " فتحعلی خان خویسکی " را تائید کرد. این حکومت درطول عمر 23 ماه خود در زمینه سازماندهی نظام دولتی قدمهای مهمی برداشته است. در روز 26 ژوئن سال 1918 طرح تاسیس ارتش ملی را به تصویب رساند. در روز 27 ژوئن همین سال «زبان تُرکی آذربایجانی» بعنوان زبان رسمی کشوراعلام شد. همچنین، در روز27 نوامبر همین سال پرچم سه رنگ آذربایجان تائید شد. همزمان با آن درخصوص شهروندان آذربایجانی «قانون» به تصویب رسیده است. برای اولین باردر کشورهای شرقی به زنان حق انتخاب شدن و انتخاب کردن داده شد.

مهمترین دستاورد سیاست خارجی جمهوری دموکراتیک آذربایجان موفقیت در به رسیمیت شناخته شدن دو فاکتو از طرف شورای عالی ورسال درماه ژانویه سال 1920 بود. تا اواخر سال 1919 دولت جمهوری آذربایجان با بیش از 20 کشور جهان روابط دیپلماتیک برقرار کرده بود.

جمهوری دموکراتیک آذربایجان سرانجام بدلیل تجاورنظامی شوروی در روز 28 آوریل سال 1920 استقلال خود را ازدست داد و در این کشور جمهوری سوسیالیستی آذربایجان برقرار شد.

بعد ازفروپاشی شوروی سابق و در روز 18 اکتبر سال 1991 آذربایجان مجددا استقلال خود را برپا ساخته و خود را «میراث دار جمهوری دموکراتیک آذربایجان» اعلام کرد.

جمهوری دموکراتیک آذربایجان به عنوان نخستین جمهوری مشرق در مدت بسیار کوتاهی توانست با خود آموزش و پروش، آزادی هنر،آزادی دین و زبان، برابری زن و مرد و اصلاحات اقتصادی را بهم همراه اورد و پول ملی خود را چاپ و نشر کند.

در «اعلامیه استقلال» جمهوری آذربایجان، حقوق برابر برای همه شهروندان صرف نظر از نژاد، دین، زبان، مذهب و جنسیت در نظر گرفته شده بود.

گوناز تی وی

E.Y