ویدیوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان می‌دهد که اعتراضات «سالگرد جمعه خونین زاهدان» شامگاه جمعه در مناطقی از این شهر همچنان ادامه داشته است و معترضان در محله‌هایی چون شیرآباد، کوثر، بعثت، و بازار مشترک» و تعداد دیگری از محله‌های زاهدان با افروختن آتش بخشی از خیابان‌ها را مسدود کرده و اقدام به سردادن شعارهای اعتراضی علیه حکومت ایران می‌کنند.

 

در جریان اعتراضات شامگاه جمعه در مناطق مختلف زاهدان همچنین معترضان شعارهایی چون «مرگ بر خامنه‌ای، لعنت بر خمینی» و «مرگ بر دیکتاتور» سردادند.

 

در برخی از ویدیوهای منتشر شده از اعتراضات جمعه شب زاهدان، معترضان در حالی که به روشن کردن آتش و سردادن شعارهای ضد حکومتی هستند، با شلیک گاز اشک‌آور و یورش نیروهای امنیتی مواجه می‌شوند در مقابل با «پرتاب سنگ» با این نیروها مقابله می‌کنند.

 

در یکی از ویدیوها که سایت رصد بلوچستان منتشر کرده است، دست‌کم یکی از معترضان در جریان تجمع اعتراضی در محله شیرآباد زاهدان هدف شلیک نیروهای حکومتی قرار گرفته و حاضران در این تجمع اقدام به انتقال پیکر مجروح او می‌کنند.

 

در همین حال سایت حال‌وش از افزایش شمار معترضان مجروح به ۲۹ تن گزارش داد و افزود: «تاکنون دست‌کم ۲۹ نفر از جمله ۸ کودک» در اثر شلیک نیروهای حکومتی یا در اثر ضرب و جرح این نیروها زخمی شده‌اند.

 

این سایت همچنین تصاویر مربوط به مجروح شدن یکی از معترضان در منطقه شیرآباد را تایید کرد و نوشت: «شامگاه جمعه نیز یک شهروند در منطقه شیرآباد از ناحیه شکم مورد اصابت گلوله قرار گرفته و مجروح شده است.»

 

حال‌وش همچنین تاکید کرد که نیروهای نظامی و امنیتی در مناطق مختلف شهر زاهدان «برای سرکوب مردم اقدام به تیراندازی و شلیک گاز اشک‌آور» کردند و حتی تعدادی از مردم شهر زاهدان در «خیابان‌های خیام و رازی» این شهر نیز با استنشاق گاز اشک‌آور، اصابت گلوله‌های ساچمه‌ای و حتی در مواردی اصابت گلوله‌های گاز اشک‌آور، مصدوم شده‌اند.

 

در همین خصوص، کمپین فعالان بلوچ نیز با تاکید بر اینکه تعدادی از کسانی که با شلیک نیروهای حکومتی در جریان اعتراضات «سالگرد جمعه خونین زاهدان» زخمی‌شده‌اند «کودک» هستند، گزارش داد که مجروحان اعتراضات روز و شامگاه جمعه ۷ مهر ماه عمدتا در اثر شلیک نیروهای حکومتی با «سلاح‌های ساچمه‌زن» یا اصابت گلوله‌های گاز اشک‌آور شلیک شده توسط این نیروها، زخمی شده‌اند.

 

از سوی دیگر شمار بازداشت‌شدگان همچنان رو به افزایش است و کمپین فعالین بلوچ گزارش داد که شمار بازداشت‌شدگان فقط در شهر زاهدان تا ساعت‌های پایانی شامگاه جمعه به «بیش از ۴۰ تن» رسیده است.

 

این کمپین با تاکید بر اینکه شمار بازداشت شدگان به مراتب بیشتر از تعداد معترضان بازداشت شده‌ای است که تاکنون احراز هویت شده‌اند، افزود که نیروهای امنیتی حکومت ایران در کوچه‌های اطراف مسجد مکی و همچنین خیابان خیام «کمین» کرده اقدام به بازداشت معترضانی می‌کنند که از مسجد مکی و مدرسه دارالعلوم زاهدان به قصد بازگشت به منازل‌شان، خارج می‌شوند.

 

در گزارش سایت حال‌وش که در ساعت‌های پایانی جمعه شب منتشر شد نیز آمده است که « با احراز هویت ۹ تن دیگر از معترضان بازداشت شده» شمار معترضانی که طی روز و شامگاه جمعه در زاهدان، خاش و میرجاوه به دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی، از جمله نیروهای یگان ویژه و نیروهای سپاه پاسداران، بازداشت شده‌اند به دست‌کم ۴۸ تن رسیده است.

 

بازداشت‌ها در زاهدان محدود به خیابان‌ها و محدوده اطراف مسجد مکی نبوده و شامگاه جمعه نیروهای امنیتی و جمهوری اسلامی در تعدادی از محله‌ها و همچنین خیابان‌های دیگر شهر زاهدان نیز اقدام به بازداشت شماری از معترضان و حتی شهروندان در حال عبور و مرور کردند.

 

بنابر گزارش سایت حال‌وش، نیروهای نظامی و انتظامی اعزام شده به شهر زاهدان همچنین شامگاه جمعه «اقدام به محاصره مناطق شیرآباد، بعثت و منطقه بازار مشترک» کردند و چندین نفر از شهروندان را نیز در این مناطق بازداشت کردند.

 

در برخی از ویدیوهای منتشر شده نیروهای لباس شخصی با همراهی نیروهای نظامی در حال بازداشت گروهی افراد در خیابان پیربخش واقع در منطقه شیرآباد زاهدان مشاهده می‌شوند.

 

در برخی مناطق خارج از شهر زاهدان نیز شامگاه جمعه مردم معترض اقدام به برپایی تجمع‌های اعتراض کردند از جمله طبق یکی از ویدیوها جمعی از مردم معترض در روستای قلعه بید، بخش کورین شهرستان زاهدان، اقدام به آتش زدن لاستیک خودرو در مقابل پاسگاه این روستا و سردادن شعارهای اعتراض کردند.

 

کانال رصد بلوچستان که رویدادهای استان سیستان و بلوچستان را پوشش می‌دهد نیز با انتشار ویدیویی از مسدود کردن بزرگراه زاهدان‌خاش توسط جوانان معترض، گزارش داد که اعتراضات سالگرد جمعه خونین زاهدان طی شامگاه در برخی «خارج شهر» نیز برپا شده است.

 

دستگاه‌های امنیتی حکومت ایران در سه روز گذشته اقدام به اعزام گسترده نیروهای یگان ویژه و سپاه پاسداران از استان‌های خراسان جنوبی، کرمان و هرمزگان به سیستان و بلوچستان کرده بودند.

 

فعالان سیستان‌و بلوچستان ابعاد اعزام نیرو به این منطقه را «محاصره زاهدان» در «سالگرد جمعه خونینم توصیف کرده و گفتند که این اقدامات با هدف ارعاب مردم و نگرانی حکومت از اعتراضات گسترده در این شهر، انجام شده است.

 

با این حال روز جمعه ۷ مهرماه همزمان با سالگرد «جمعه خونین زاهدان»، جمعی از مردم این شهر بعد نماز جمعه اهل سنت در مسجد مکی، اقدام به برپایی تجمعات و سردادن شعارهای اعتراضی کردند و خواهان محاکمه «آمران و عاملان جمعه خونین» شدند اما از اولین دقایق بار دیگر با شلیک نیروهای حکومتی و ضرب و جرح توسط این نیروها مواجهه شدند.

 

یک سال پیش، دردر روز هشتم مهر ۱۴۰۱، زمانی که اعتراضات در حال گسترش به تمام نقاط ایران بود، جمعی از مردم زاهدان که قصد برپایی تجمعی در اعتراض به «تجاوز ابراهیم کوچک‌زایی، فرمانده انتظامی چابهار به یک دختر نوجوان بلوچ» را داشتند اما نیروی انتظامی و امنیتی اقدام به شلیک مستقیم از داخل یک کلانتری به سوی مردم کردند که منجر به کشته شدن دست‌کم ۱۰۰ تن از مردم شد.

 

مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی، امام جمعه اهل سنت زاهدان، روز جمعه ۷ مهر ماه در خطبه‌های نماز جمعه سالگرد «جمعه خونین»، بار دیگر بر «مجازات» مرتکبان این «جنایت» تأکید و آن را خواسته مردم طی یک سال گذشته عنوان کرد.

 

او اضافه کرد که خانواده‌های نزدیک به یکصد جان‌باخته و همچنین کسانی که در جریان جمعه خونین زاهدان به شدت زخمی شدند، دست یا پای خود را از دست دادند یا فلج و قطع نخاع شده‌اند، تنها به دنبال اجرای قانون اسلام درباره عاملان کشتار هستند.

 

مولوی عبدالحمید اسماعیل‌زهی با تاکید بر اینکه شاکیان این پرونده با آنکه به شدت از نظر مالی در مضیقه هستند، دیه و مصالحه قبول نمی‌کنند و با دریافت پول رضایت نمی‌دهند، گفت که شرط رضایت خانواده‌ها از اجرای احکام قصاص، فقط «جلب رضایت کل مردم ایران، آزادی زندانیان سیاسی و محصوران» است و آن‌موقع ما از مردم خواهیم خواست که از «خون‌ها گذر کنند.»

رادیوفردا

 

گونازتی‌وی

SH.A