İran vəziyyətdən çıxmaq üçün "Heydər baba"dan istifadə edir

SON XƏBƏRLƏR

İran vəziyyətdən çıxmaq üçün "Heydər baba"dan istifadə edir

2025.04.30, 13:03

İran Prezidenti Məsud Pezeşkianın Azərbaycan Respublikasına bir günlük səfəri rəsmi və siyasi tərəfləri ilə yanaşı başqa məqamlarla da yadda qaldı.

Gunaz.tv

Onun Azərbaycan Prezidenti ilə səmimi görüşü, ənənəvi olaraq Şəhriyarın Heydər babaya salam poemasından bir neçə bənd şeir oxuması azərbaycanlıların bir qisminin ona qarşı marağının artmasına, təqdir paylaşımları etməsinə səbəb oldu.

Rəsmi görüşlərin keçirilməsindən sonra isə Bakıda yaşayan iranlılarla görüşən Məsud Pezeşkian, görüşün qeyri-rəsmi olmasına baxmayaraq farsca çıxış edib, Şəhriyarı, Heydər babanı ümumiyyətlə yada salmayıb.

İran dövlətinin, özündən əvvəlki İran prezidentlərinin ümumi iddialarını səsləndirən ağayı Pezeşkian, Nizami Gəncəvinin bu torpağa aid olduğunu desə də, onun əsərlərində bircə beyt türkcə şeir olmadığını, bütün əsərlərini fars dilində yazığını xüsusi vurğulayıb.

İran Prezidenti bununla da kifayətlənməyib hər zaman olduğu kimi ikibaşlı danışaraq Azərbaycanın tarixən İranın tərkib hissəsi olduğunu, sonrada "qoparıldığına" dolayı işarə edib.

O, İranın keçmiş rəhbəri Ruhullah Xomeyninin və indiki rəhbəri Əli Xameneinin siyasi-ideoloji siyasətinin əsas aparıcı xətti olan "vahid islam ümməti" nəzəriyyəsinə uyğun olaraq, azərbaycanlıların da "min illər boyu İranla bir mədəniyyət, bir güc və bir ümmət"ə aid olduqlarını bildirib.

Pezeşkiaın bu və başqa bu kimi çıxışları təbii olaraq onun İran Prezidenti kimi təmsil etdiyi dövlətin siyasi maraqlarına müxtəlif formalarda qulluq etdiyini, Tehran hökumətinə olan qarşı anti-patiyanın simpatiyaya çevrilməsinə çalışdığını göstərir.

İran Prezidenti azərbaycanlıların Məhəmməd Hüseyn Şəhriyara sevgi və sayqılarından istifadə edərək, onun şeirlərinə sığınmaqla həm İranda yaşayan azərbaycanlılar, həm də Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının duyğularından siyasi məqsədlər üçün istifadə edir.

Bundan əvvəl İran rəhbəri Əli Xamənei də, onlarla dəfə Şəhriyarın və başqa Azərbaycan şairlərinin türkcə şeirlərini oxuyub, türk dilinə sevgi ifadə etsə də, bu dilin rəsmiləşdirilməsi, tədris olunması ilə bağlı heç bir addım atmayıb, Azərbaycan Respublikasına qarşı münasibətdə səmimi olmayıb.

Pezeşkianın türkcə şeir oxuması həm də, Azərbaycanın strateji müttəfiqi olan Türkiyənin Prezident Rəcəb Təyyib Ərdoğanın azərbaycanlılar arasında olan nüfuz və təsirini azaltmağa hesablanmış hərəkət kimi də qiymətləndirmək olar.

Ona görə ki, Ərdoğanın "Arazı ayırdılar" şeirini oxuması İranda türklər arasında böyük rəğbətlə qarşılansa da, İran mediası və rəsmilərinin hiddətinə səbəb olmuşdu.

Onlar bunu Türkiyənin İranda azərbaycanlılara dil vasitəsindən istifadə edərək təsir etmək cəhdi kimi dəyərləndirmişdilər.

Eyni halda həm də İran dövləti Azərbaycan Respublikasına özünün itirilmiş tarixi ərazisi kimi baxır. Onlara görə, Cənubi Qafqaz, xüsusilə Azərbaycan Respublikası Çar Rusiyası tərəfindən müharibə yolu ilə İrandan qoparılıb.

Buna görə də, etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq İran rəsmiləri Gülüstan və Türkmənçay müqavilələrini İran torpaqlarının itirilməsinə səbəb olan faciə kimi qəbul edir, Şəhriyarın ayrılıq şeirlərinə bu niyyətlə müracit edirlər.

Bundan əvvəl 2019-cu ildə İranın o vaxtkı Prezidenti Həsən Ruhani inqilabın 40-cı ildönümü münasibətilə keçirilən mərasimdə həmin məsələyə toxunmuş və Qafqazın İrandan qoparılmasının səbəbkarı kimi Qacar sülaləsini xain adlandırmışdı.

İndiki Pezident Məsud Pezeşkian isə Həsən Ruhaninin bu fikrini başqa formada, Şəhriyarın şeiri ilə və azərbaycanlıların xoşuna gələcək şəkildə yenidən bəyan edib.

İran prezidentinin Şəhriyardan şeir oxumasını onun İran dövlətini parçalayaraq Bütöv Azərbaycan dövləti qurmaq istəməsi kimi deyil, sadəcə Büöv Azərbaycanın İran tərkibində qurulmasını arzulaması kimi qəbul etmək olar.

Yuxarıda da qeyd olunduğu kimi, Pezeşkiandan əvvəlki Prezidentlərin və başqa dövlət rəsmilərinin də çıxışları bu mənada olub, bunu açıqcasına bəyan ediblər.

İran rəsmiləri isə azərbaycanlıların unutqanlığı, səmimiliyi və İranda yaşayan on milyonlarla azərbaycanlıya qayğı hisslərindən mümkün qədər istifadə edib, siyasi-ideoloji maraqlarını təmin etməyə, Azərbaycan Respublikasında nüfuz və təsir imkanlarını artrmağa çalışırlar.

Uzun sözün qısası, Pezeşkian ölkəsinin indiki ağır durumunda Azərbaycan Respublikasına həm də vəziyyətdən vacib çıxış yollarından biri kimi, nəfəs borusu kimi baxır, zəif düşən hakim sistemin xilası üçün hər iki mənada "Heydər baba"dan istifadə edir.

Cavidan