GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
Şərqi Azərbaycan mədən ehtiyatlarına görə birinci yerdədir
Prezident: Azad edilmiş ərazilərin bərpasında Belarus şirkətlərinin iştirakına şad olardıq
Tikantəpədə tarixi abidənin bərpasına vəsait ayrılmır
ABŞ Qırmızı dənizdə Husilərin texnikasını ələ keçirib
“Hicab ümumi tələb deyil” - məclis deputatı
Nobel mükafatı laureatları İranı cavabdehliyə çağırdılar
İran rejiminin Şimali Koreya ilə əməkdaşlığa can atmasının səbəbi nədir?
Azərbaycan XİN Fransa daxili işlər nazirinə cavab verib
Azərbaycan və Belarus prezidentlərinin təkbətək görüşü olub
"İstədiyimiz vaxt İranı vura bilərik"- İsrail həbçisi
İran sünnilərinin lideri Türkiyəyə getdi
Neftayırma zavodunun işçiləri aksiya keçirir
İran ölkədən kənar qətllər üçün cinayatkarları cəlb edir
Milli məhbus fəallara dəstək kampaniyası başladılıb
"Qüds" qüvvələrinin komandiri Avropa ölkələrini təhdid etdi
Putin Ukrayna böhranının həlli ilə bağlı təşəbbüslərinə görə Çinə təşəkkür edib
Paşinyan Azərbaycanla delimitasiya üzrə imzalanan protokolu böyük uğur adlandırıb
Ruben Vardanyan barədə həbs qətimkan tədbirinin müddətinin uzadılması ilə bağlı məhkəməyə müraciət edilib
Tehranda Azərbaycan türkcəsində olan kitablar sərgidən yığışdırılıb
Məşhəddə sel nəticəsində ölən və itkin düşənlərin sayı artdı
Yeni Zelandiya İranın fiziki və hüquqi şəxslərinin əleyhinə sanksiya tətbiq edib
Ərdəbil prokuroru sahibkarları təhdid etdi - Cəzalandırılacaqlar
Hizbullah yenidən mülkiləri hədəf aldı
İran həbsxanalarında 10 məhkum edam edilib
2 terrorçu qruplaşmanın lideri Tehranda görüşdü
ABŞ və Ukrayna arasında təhlükəsizlik müqaviləsi yaxın həftələrdə imzalana bilər
ABŞ Ukrayna üçün 2 milyard dollar dəyərində silah müqaviləsi elan edib
İranın İordaniyadakı təxribat planlarının qarşısı alınıb
İranda Azərbaycana qarşı təbıiğat genişlənib
Urmu Gölü dirçələcəkmi?
Yevgeni Nikiforov: Rusiya sülhməramlıları qarşıya qoyulmuş vəzifələri yüksək səviyyədə yerinə yetiriblər
Qarabağdakı Sülhməramlı Qüvvələrin komandanı Rusiyanın "Şücaət" ordeni ilə təltif olunub
Baş Qərargah rəisi: Rusiya sülhməramlıları Qarabağda sülh və sabitliyin təmin olunması üçün səylərini əsirgəməyib
Ərdəbilli məhbus aclıq aksiyası keçirir
Rusiya qoşunları Xarkov və Zaporojye istiqamətində irəliləyib
Zelenski bütün xarici səfərlərini təxirə salıb
İranın keçmiş kənd təsərrüfatı naziri həbs cəzasına məhkum edildi
Bayden administrasiyası İsrailə əlavə 1 milyardlıq silah göndərir
Xocalıda Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdan çıxarılmasına həsr olunmuş mərasim keçirilir
Borrell: İsrailin Rafahdakı əməliyyatı münasibətlərimizə ağır zərbə vuracaq
Borrell: "Xarici təsir" haqqında qanun Gürcüstanın Aİ yolunda irəliləyişinə mənfi təsir göstərir
Anar Eyvazov: Rusiya sülhməramlılarının çıxarılması prosesi yaxın vaxtlarda yekunlaşacaq
"Qadınlar və hüquqları hər bir şərəfli insanı düşündürür" siyasi məhbus
GünAz TV: Nuru Paşanın xilaskar ordusu 100 il öncə Bakını işğalçılardan azad edib.
Sentyabrın 15-də Bakının bolşevik hərbi birləşmələri, yadelli işğalçılar və daşnak quldurlardan azad edilməsinin 100-cü ili tamam olur. Bu, Azərbaycan xalqına aid ən şərəfli tarixlərdən biridir. 15 sentyabr 1918-cil tarixinin yazılmasında Nuru Paşanın rəhbərlik etdiyi Qafqaz İslam Ordusunun xüsusi rolu olub. Bu ordu Bakının azad edilməsində böyük şücaətlər göstərib, onun tərkibində vuruşan yüzlərlə türk əsgəri şəhidlik zirvəsinə yüksəlib.
... 100 il öncə, 1918-ci il mayın sonlarında Zaqafqaziya Seymi dağılmış, mayın 28-də Azərbaycan müstəqilliyini elan etmişdi. Həmin vaxt Azərbaycan Demokratik Respublikasını (ADR) tanıyan ilk dövlət Türkiyə oldu.
Müstəqilliyini elan etdikdən sonra ADR-in paytaxt məsələsi gündəmə gəldi. O zaman Bakı işğal altında olduğundan milli hökumətin müvəqqəti olaraq Gəncədə fəaliyyətə başlaması barədə qərar qəbul edildi. Milli hökumətin ixtiyarında cəmi 600 nəfərlik hərbi qüvvənin olması Gəncəni işğalçılardan azad etməyə imkan vermirdi. Belə bir ağır vəziyyətdə Azərbaycan milli hökumətinin kömək istəyə biləcəyi yeganə dövlət Türkiyə idi. Və belə bir kömək üçün qardaş dövlətə müraciət edildi. 1918-ci il mayın sonunda Türkiyənin hərbi naziri və ali baş komandan müavini Ənvər Paşa bu xahişləri nəzərə alaraq öz qardaşı Nuru Paşaya rəhbəri olduğu hərbi hissələrlə birlikdə Təbriz ətrafından Gəncəyə doğru hərəkət etmək barədə əmr verdi.
Mayın 28-dən əvvəl türk ordu hissələrinin gəncəyə girməsi Azərbaycan hökumətinin şəhərə daxil olması üçün zəmin yaratdı.
Müvəqqəti olaraq Gəncədə yerləşən milli hökumətin qarşısında duran başlıca məqsəd isə paytaxt Bakını işğalçılardan azad etmək idi.
Yeri gəlmişkən, 1918-ci il iyunun 4-də Azərbaycan hökuməti ilə Osmanlı dövləti arasında «Qarşılıqlı yardım və dostluq haqqında müqavilə imzalandı. Həmin müqavilənin 4-cü bəndinə əsasən, Osmanlı hökuməti ehtiyac olduğu halda Azərbaycana hərbi yardım göstərməyi öhdəsinə götürmüşdü.
Nuru paşanın rəhbərlik etdiyi Qafqaz İslam Ordusunun Bakıya doğru irəliləməsi Azərbaycan paytaxtına göz dikən yadelli qüvvələrə rahatlıq vermirdi. Bu ordunun tərkibini Osmanlı və Azərbaycan türkləri təşkil edirdi. O dövrə aid tarixi mənbələrin məlumatına görə, Bakı işğaldan azad edilənədək, şəhər bir neçə dəfə yadelli qüvvələr tərəfindən əldən-ələ keçmişdi. 1918-ci ilin iyulunda Bakıda Xalq Komissarları Soveti iflasa uğradı. Bu həmin hökumət idi ki, onun vaxtında Bakı və ətraf ərazilərdə ermənilər tərəfindən Azərbaycan türklərinə qarşı ağılasığmaz soyqırım siyasəti həyata keçirilmişdi. Soyqırımın həyata keçirilməsində bolşevik hökumətinə rəhbərlik edən Stepan Şaumyanın xüsusi rolu olmuşdu:
«1918-ci ilin avqustunda Denstervilin komandanlıq etdiyi ingilis qoşunları Bakını zəbt etdi və şəhərdə Sentrokaspi adlı hökumət quruldu. Sentrokaspinin həyata keçirdiyi siyasət mahiyyət etibarilə Bakı Xalq Komissarları Soveti kimi antiazərbaycan xarakteri daşıyırdı. Çünki Bakı neftinə sahib çıxmaq, Xəzər dənizini ələ keçirmək, Mərkəzi Asiyaya gedən yola nəzarət etmək niyyəti güdən bu hökumət ermənilərə və digər yad qüvvələrə arxalanırdı»-deyə tarixçi Musa Qasımlı bildirir.
M.Qasımlının sözlərinə görə, Bakı uğrunda mübarizə aparan yalnız Sentrokaspi deyildi, Rusiyadakı bolşevik hökuməti də türklərin Azərbaycan paytaxtına daxil olmasını istəmirdi.
1918-ci ilin iyulundan Qafqaz islam Ordusu artıq Bakının azad edilməsi istiqamətində hərəkətə keçmişdi. 1918-ci il sentyabrın 15-də-Qurban bayramı günündə Bakı işğalçılardan azad edildi. Şəhər uğrunda döyüşlər heç də asan getmədi. Bəzi məlumatlara görə, bu döyüşlərdə mindən artıq türk əsgəri və zabiti həlak oldu. Yerli əhalidən isə şəhidlərin sayı 5 mindən artıq idi.
Tarixçi alim M.Qasımlının sözlərinə görə, Qafqaz islam Ordusu Bakının mühasirəsini çox dəqiqliklə həyata keçirmişdi: «Hətta ingilis qoşunlarının komandanı Denstervil xatirələrində etiraf edirdi ki, türk topçuları çox dəqiqliklə atəş açırdılar. Onların atəşi Bakıdakı memarlıq abidələrinin heç birinə ziyan vurmadı».
Qardaş Türkiyənin hərbi dəstəyilə Bakının azad edilməsi Azərbaycan tarixinə daha bir zəfər gününün yazılması demək idi. Bu, eyni zamanda dahi Mustafa Kamal Atatürkün «Azərbaycanın kədəri kədərimiz, sevinci sevincimizdir!» fikrinin əyani təsdiqi idi. Bakının azad edilməsindən iki gün sonra Azərbaycan hökuməti müvəqqəti paytaxt olan Gəncədən Bakıya köçürüldü. Bu isə ölkədə tamamilə yeni bir şərait yaratdı. Bundan sonra Azərbaycan hökuməti özünün elm, mədəniyyət, incəsənət mərkəzinə qovuşmuş oldu.
Bakının azad edilməsinin böyük əhəmiyyəti vardı. Çünki Azərbaycanı Bakısız təsəvvür etmək olmazdı. Milli hökumətin Bakıya köçməsilə şimali Azərbaycan bütövləşdi. Tarixçilərin fikrincə, əgər 1918-ci ilin sentyabrında Bakı azad edilməsəydi, bu şəhərin indi Azərbaycanın paytaxtı olması sual altında qalardı. Axı bolşeviklər Bakını Azərbaycandan ayıraraq onu muxtar şəhərə çevirməyi planlaşdımışdılar. Bir sözlə, Bakının xilası, onun milli şəhər simasının bərpa edilməsi Azərbaycan adlı dövlətin əbədi varlığına hesablanmış tarixi zəfər idi.
N.S
ABŞ Qırmızı dənizdə Husilərin texnikasını ələ keçirib
İran rejiminin Şimali Koreya ilə əməkdaşlığa can atmasının səbəbi nədir?
"İstədiyimiz vaxt İranı vura bilərik"- İsrail həbçisi
Neftayırma zavodunun işçiləri aksiya keçirir
"Qüds" qüvvələrinin komandiri Avropa ölkələrini təhdid etdi
Tehranda Azərbaycan türkcəsində olan kitablar sərgidən yığışdırılıb
Ərdəbil prokuroru sahibkarları təhdid etdi - Cəzalandırılacaqlar
2 terrorçu qruplaşmanın lideri Tehranda görüşdü
İranda Azərbaycana qarşı təbıiğat genişlənib
Baş Qərargah rəisi: Rusiya sülhməramlıları Qarabağda sülh və sabitliyin təmin olunması üçün səylərini əsirgəməyib
Bayden administrasiyası İsrailə əlavə 1 milyardlıq silah göndərir
Xocalıda Rusiya sülhməramlılarının Qarabağdan çıxarılmasına həsr olunmuş mərasim keçirilir
Anar Eyvazov: Rusiya sülhməramlılarının çıxarılması prosesi yaxın vaxtlarda yekunlaşacaq
Kərəcdə milli fəal həbs edilib
Avropa İttifaqı İrana qarşı sanksiyaları gücləndirir
“Nüvə doktorinanızı dəyişəcəyinizlə bağlı hədələrə son qoyun”- Agentlik
“İrandan gələn təhlükələr artacaq” – Rişi Sunak
ABŞ Hindistanla İran arasındakı razılaşmadan narahatdır
Ermənistanla İranla birgə Araz çayı üzərində ikinci körpü tikəcək
Arkadi Qukasyanın həbs müddəti uzadılıb
Xaməneinin müşaviri təhdid etdi: Nüvə doktrinamızı dəyişə bilərik
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümüdür
İsfahanda iki hökumət məmuru öldürüldü
Təbrizdə Azərbaycan dilində tamaşa icra olunacaq
Güney Azərbaycan Tələbə Hərəkatının il dönümü münasibəti ilə bildirişlər paylanıb
Hər 6 saatdan bir İranda 1 məhbus edam edilir
Peskov: Erməni tərəfinin xahişi ilə Rusiya sərhədçiləri Ermənistan-Türkiyə, Ermənistan-İran sərhədində qalacaq
Beynəlxalq Əfv Təşkilatı məcburi hicabla bağlı İrana çağırış etdi
Azərbaycannın Kirmana daşınan illik sərvətinin məbləği açıqlandı- 1 milyard 200 milyon dollar
Türkmən etniklərin tərkibini dəyişmə siyasəti davam etdirilir
İranda parlament seçkilərinin ikinci turu keçirilir
Netanyahu HƏMAS-ı bitirməyə AND İÇİB!
"Vətən naminə Tavuş" hərəkatının iştirakçıları İrəvana çatıblar
“PKK İraqın Türkmən Cəbhəsinə bir hədədir” cəbhənin sədri
Urmu gölünün durumunu əks etdirən son peyk fotosu yayıldı
Mirzoyan: Almatı görüşü Azərbaycanla sülh müqaviləsinin razılaşdırılmasına yönəlib
ABŞ: İranın heç vaxt nüvə silahı əldə etməyəcəyinə zəmanət veririk
Suya görə İranla Əfqanıstanın gərginliyi artır