Əsədin devrilməsi İranın ağır məğlubiyyətidir

SON XƏBƏRLƏR

Əsədin devrilməsi İranın ağır məğlubiyyətidir

2024.12.09, 10:00

İranın ən vacib regional müttəfiqlərindən olan Bəşər Əsəd rejiminin devrilməsi Yaxın Şərqdə baş verən proseslərdə dönüş nöqtəsi olmaqla yanaşı, İran üçün ağrılı nəticələrə səbəb olacaq.

Gunaz.tv

Bu, Tehran üçün böyük geosiyasi və strateji uğursuzluq olmaqla yanaşı həm də İranın daxili və beynəlxalq siyasətlərində dəyişikliklər üçün katalizator rolu oynayacaq.

Beləki, Bəşər Əsədin devrilməsi Tehranın regional təsirinə, hakimiyyətin legitimliyinə, Qərblə bağlı siyasətlərinə və İranda yaşayan xalqlar üçün dəyişiklik istəklərinin güclənməsinə əhəmiyyətli təsir göstərəcək.

Suriyanın İranın “müqavimət oxu” adlandırdığı cəbhənin həyati halqasi, Tehran rejiminin Yaxın Şərqdə təsirini genişləndirmək və İsraillə qarşıdurma üçün əsas vasitələrindən biri olduğunu nəzərə alsaq, Bəşərin süqutunu həmdə İranın formalaşdırdığı cəbhənin süqutu kimi dəyərləndirmək olar.

Ona görə ki, bununlada İranın digər müttəfiqi Hizbullah və başqa proksi qüvvələrə silah ötürülməsi və logistik dəstək yolu kəsilmiş olur.

Eyni halda Suriyada baş verənlər İranın Livan və digər həssas bölgələrdə təsir imkanlarını xeyli azaldacaq. Suriyanın dəstəyi olmadan Hizbullah və Tehrana bağlı başqa qruplar resursların təmin edilməsində ciddi problemlərlə üzləşəcək və bu onların əməliyyat gücünün azalmasına, İranın bölgədəki mövqeyinin ciddi şəkildə zəifləməsi ilə nəticələnəcək.

Burada ən vacib məsələlərdən biri də, Bəşər Əsədin devrilməsinin İranda yaşayan xalqaların repressioner sistemlərin əbədi olmaması, onların süqutunun mümkünlüyü ilə bağlı verdiyi mesaj və yaratdığı ümiddir.

Bu ümid və inam İranda etiraz hərəkatlarının formalaşmasına və güclənməsinə təkan verəcək, 2022-ci ilin etirazlarının yatırılmasından sonra yaranan məyusluğun aradan qalxmasına, əsaslı dəyişikliklərin perspektivləri barədə nikbinliyin yaranmasına səbəb olacaq.

İranda yaşayan xalqlarda dəyişikliyin mümkünlüyü barədə ümidlərin artması və nikbinliyin yaranması ilə yanaşı, Qərbin də bu istiqamətdəki siyasətlərinin dəyişməsi, Tehran hakimiyyəti ilə "yola getmək" əvəzinə opozisiona dəstəyin gücləndirilməsi, yeni strategiyanın formalaşdırılması mümkün olacaq.

Ən əhəmiyyətli məsələlərdən biri isə Suriyada məğlubiyyətdən sonra, İran hökumətinin müxtəlif fraksiyaları arasındakı mövcud uçurumu dərinləşəcək, hakim sistemin ümumi siyasətlərini dəyişdirmək üçün təzyiqləri və cəhdləri artacaq.

Repressiv rejimlərin dəyişməsinin əksər hallarda onun süqutu ilə nəticələndiyini nəzərə alsaq, İrandakı hakim sistemdə məcburi dəyişikliyin, onun devrilməsi prosesini sürətləndirəcəyinə səbəb olacağı qaçılmazdır.

Regional səviyyədə isə Dəməşq diktatorunun devrilməsi İranda rejim dəyişikliyi üçün qlobal konsensusa gətirib çıxaracaq. Belə olduğu təqdirdə isə Qərb ölkələri və regional rəqiblərin bu fürsətdən istifadə edərək Tehrana daha çox təzyiq göstərəcəkləri mütləqdir.

Və ən sonda, Əsədin çöküşü İrana siyasi və başqa sahələrdəki acı təsirləri ilə yanaşı, həmdə onun bölgədəki ideoloji təsirinin ağır məğlubiyyətə uğraması deməkdir.

Bəşər Əsədi "Qərb qarşısında müqavimət simvolu", Suriyanı isə "Qərbin və sionizmin hücumu qarşısında müqavimət qalası" adlandıran Əli Xamənei ən güclü ideoloji qalasını itirdi. Bu isə o biri zəif qalaların zəncirvari şəkildə dağılacağının başlanğıcıdır.

Cavidan