GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
Zahidanda silahlı qarşıdurma- Ölən və yaralananlar var
Xaməneinin nümayndəsi amerikalı qadınlara görə narahatdır- İntihar sayı artıb
Qəzzada ölənlərin sayı 34 654 nəfərə çatıb
Xankəndi Şəhər Prokurorluğu yaradılıb
Azərbaycanla Türkiyə arasında gəlirlərə görə ikiqat vergitutma aradan qaldırılıb
Sosioloq: Xalqla hakimiyyət arasında uçurum dərinləşir
Universitet müəllimlərinə məhdudiyyətlər tətbiq edilib
Tanınmış baş məşqçi: Azərbaycana görə azərbaycanlılar qərar verməlidir
"İranın sanksiyaları kimsəni qorxutmur" Britaniyanın müdafiə naziri
İran daha bir rekorda imza atdı- 2023-cü ildə yazıçıların ikinci ən böyük həbsxanası olub
Britaniya- İran bölgədəki qeyri-sabitliyə görə məsuliyyət daşıyır
İran ilə Rusiya ticarət hesablaşmaları üçün yeni yollar axtarırlar
Şəbüstər rayonunda güclü daşqınlar yaşanıb
Təbrizdə 3 məhbus edam edildi
Güneyli aktivist intihar edib
Xankəndidə son bir həftədə tapılan silah-sursatın həcmi açıqlanıb
İran jurnalistlərin həbsinə görə dünyada ikinci yerdədir
Aİ Ukraynadakı müharibənin tez başa çatmasının yollarını açıqlayıb
Tehranda məşhur nəşriyyat bağlandı
İsrail kiber hücumlara qarşı elektron qübbə yaradır
Azərbaycan hərbçiləri Türkiyədə beynəlxalq təlimdə iştirak edəcək
Tehran Azərbaycana qarşı indi də afrikalılardan istifadə edir
Netanyahu açıqladı: Növbəti seçkilərdə ...
Rusiya MN Ukraynanın builki itkilərini açıqlayıb
Kreml Makron və Kameronun açıqlamalarını təhlükəli adlandırıb
İran İsraillə əlaqədar gəmi heyətinin azad etdiyini bildirib
Jurnalistələrə qarşı təzyiqlər davam edir - Daha bir jurnalistə qarşı cinayət işi açıldı
Azərbaycan müdafiə nazirinin müavini İrana səfər edib
Təbriz və Ərdəbildə məhkumlar edam edildi
Agentlik təsdiqlədi, Rafael Qrossi İrana səfər edəcək
Azad olunan torpaqlarda 134 min hektar ərazi mina və partlamamış sursatlardan təmizlənib
"İran PKK terroristlərinin sığınacaq yerinə çevrilib" - Türkiyə
Hikmət Hacıyev: Ermənistanın basdırdığı saysız-hesabsız minalar humanitar fəaliyyətə ciddi təsir edir
ABŞ: İrana bağlı qüvvələr ABŞ-a qarşı hücumlar planlaşdırmağa davam edir
Güneyli ativistin sağlamlığı təhlükəyə düşüb
İranda bəhailərin 4 obyekti bağlanılıb
14 gündə İran həbsxanalarında 63 nəfər edam edildi
Moləvi Əbdülhəmid sünnilərə qarşı ayrı-seçkiliyi qınayıb
Ümumdünya Mətbuat Azadlığı Günüdür, İran 176-cı yerdədir
Iranda dini azadlıqlar sistemli şəkildə pozulur
Blinkenin İsrail səfəri başa çatdı, nə razılaşdırıldı?
Pakistanda partlayış nəticəsində 1 nəfər ölüb, 20 nəfər yaralanıb
Ermənistan İranla hərbi anlaşma imzalamaq arzusundadır
1922-ci ildə Azərbaycan hökumətinin qərarı ilə Yeni Əlifba Komitəsi yaradıldı.
Bu Komitəyə Azərbaycan (türk) dili üçün latın qrafikalı əlifba tərtib etmək tapşırığı verildi. Bu yeni əlifbaya keçilməsi yolunda atılmış ilk ciddi addım oldu.
1923-cü ildən etibarən latın qrafikalı əlifbaya keçmə prosesi sürətləndirildi. 1926-cı ildə keçirilmiş Birinci Ümumittifaq Türkoloji Qurultayın tövsiyəsinə əsasən 1929-cu il yanvarın 1-dən etibarən Azərbaycanda kütləvi şəkildə latın qrafikalı əlifba tətbiq edildi. Bu hadisə Azərbaycanda savadsızlığın ləğv olunmasında mühüm rol oynadı.
Lakin Türkiyə Cümhuriyyətində də latın qrafikalı əlifbaya keçilməsi və bunun nəticəsində SSRİ- də və xaricdə yaşayan türk xalqları arasında mədəni əlaqələrin güclənməsi qorxusu Sovet imperiyası rəhbərliyində Azərbaycan əlifbasının yenidən dəyişdirilməsi planlarını yaratdı.
1940-cı il yanvarın 1-dən kiril qrafikalı əlifbaya keçmək haqqında qərar qəbul olundu. Sonralar kiril qrafikasının Azərbaycan dilinin fonetik səs sisteminə uyğunlaşdırılması üçün Azərbaycan kiril qrafikasında müəyyən dəyişikliklər aparıldı. Yarım əsrdən çox bir müddət ərzində kiril qrafikası ilə Azərbaycan elmi və mədəniyyətinin qiymətli nümunələri yaradıldı.
1990-ci ildən Azərbaycanda yenidən latın qrafikalı əlifbaya keçidlə bağlı təşəbbüslər irəli sürülməyə başlanıldı. Yeni müstəqil əlifbaya keçməyin zəruriliyini elmi faktlarla əsaslandıran ilk alim Afad Qurbanov olub.
1 avqust 1990-cı il tarixində onun təşəbbüsü ilə Azərbaycan Əlifba Komissiyası yaradılmış və əlifba mütəxəssisi kimi bilik və bacarığı nəzərə alınaraq o, komissiyanın sədri təyin edilmişdir. Məhz Azərbaycan Əlifba Komissiyasının tərtib etdiyi yeni əlifba 1992-ci ildə təsdiq edilmiş və tətbiq edilməyə başlanıldı.
1992-ci ildə latın qrafikalı Azərbaycan əlifbasının tətbiqi barədə Qanun qəbul olundu. 2001-ci ildə isə latın qrafikalı Azərbaycan əlifbasına keçid başa çatdırıldı.
Latın qrafikalı əlifbanın tətbiqinin Azərbaycan Respublikasının siyasi həyatında, yazı mədəniyyətimizin tarixində mühüm hadisə olduğunu nəzərə alaraq Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyev 2001-ci il avqustun 9-da fərman imzalayıb. Bu fərmanla avqustun 1-i Azərbaycan Respublikasında Azərbaycan Əlifbası və Azərbaycan dili Günü elan edilib.
Müasir dövrün tələblərini və reallıqlarını nəzərə alan Azərbaycan Prezidentinin “Azərbaycan dilinin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsinə və ölkədə dilçiliyin inkişafına dair Dövlət Proqramı”nı 2013-cü il 9 aprel tarixli Sərəncamı ilə təsdiq etməsi milli və mənəvi varlığımızın güzgüsü olan ana dilimizin saflığının və zənginliyinin qorunması baxımından mühüm tarixi hadisədir.
Dövlət Proqramının məqsədi 2013-2020-ci illər ərzində Azərbaycan dilinin istifadəsinə və tədqiqinə dövlət qayğısının artırılması, dilimizin qloballaşma şəraitində zamanın tələblərinə uyğun istifadəsi, ölkədə dilçilik araşdırmalarının yaxşılaşdırılmasıdır.
Qeyd edək ki, bu gün dünyada Azərbaycan türkçəsində 60 milyona yaxın insan danışır. Güney Azərbaycanda yaşayan 35 milyona yaxın soydaşımız ana dilində təhsil almaq imkanından məhrumdur.
Buna baxmayaraq Güney Azərbaycanda ana dili hərəkatı genişlənir.
Vaxtaşırı Güney Azərbaycan müxtəlif şəhərlərində ana dilində təhsil hüququnun təmin edilməsi tələbi ilə etiraz aksiyaları keçirirlir. Küçə və meydanlara "Ana dilim ölən deyill, özgə dilə dönən deyil", "Türk dilində mədrəsə, olmalıdır hər kəsə" və digər şüarlar yazılır.
Molla rejimi ana dilində təhsil tələb edən soydaşlarımıza qarşı repressiyalar həyata keçirir. Milli düşüncəli insanlar həbs edilir, işgəncəyə məruz qalır. Buna baxmyaraq Güney Azərbaycan türklərinin, milli düşüncəli aydınların mübarizə əzmi sınmır.
Gün gələcək Azərbaycan türkcəsi Dərbənddən Kəngər körfəzinə qədər böyük bir ərazinin hakim dilinə çevriləcək.
Ayxan
Qəzzada ölənlərin sayı 34 654 nəfərə çatıb
Tanınmış baş məşqçi: Azərbaycana görə azərbaycanlılar qərar verməlidir
İran daha bir rekorda imza atdı- 2023-cü ildə yazıçıların ikinci ən böyük həbsxanası olub
Britaniya- İran bölgədəki qeyri-sabitliyə görə məsuliyyət daşıyır
İran jurnalistlərin həbsinə görə dünyada ikinci yerdədir
Tehranda məşhur nəşriyyat bağlandı
Tehran Azərbaycana qarşı indi də afrikalılardan istifadə edir
Azərbaycan müdafiə nazirinin müavini İrana səfər edib
Azad olunan torpaqlarda 134 min hektar ərazi mina və partlamamış sursatlardan təmizlənib
14 gündə İran həbsxanalarında 63 nəfər edam edildi
Moləvi Əbdülhəmid sünnilərə qarşı ayrı-seçkiliyi qınayıb
Ermənistan İranla hərbi anlaşma imzalamaq arzusundadır
İsrailin Tehranda öldürdüyü terrorçunun kimliyi məlum oldu
Baş prokuror media əməkdaşlarını hədələdi
Urmu gölü barədə son məlumat açıqlandı
İranda son 80 ilin rekord inflyasiyası qeydə alındı
"Bələdiyyə əcnəbilərlə müqavilə bağlaya bilər, lakin gizli yox"- deputat
Netanyahu və Blinken Qüdsdə müzakirələrə başlayıb
Prezident: Biz imkan verə bilmərik ki, XXI əsrdə Avropanın bəzi ölkələri digər xalqlara müstəmləkə kimi yanaşsın
Marağada 400 illik tarixi abidə məhv olur
Urmu gölü yenidən quruyacaq - Ekoloq
Milli fəalların həbs qərarı qüvvədə saxlanıldı
Tomac Salehiyə dəstək aksiyaları keçirilib
Azərbaycanlı müəllim azadlıqda
Əl ilə toxunmuş ən böyük xalça təqdim olunub
Ermənistan İranla hərbi anlaşma imzalamaq arzusundadır
Azad edilən ərazilərdə ötən ay 332 mina, 2502 PHS aşkarlanıb
Azad edilmiş ərazilərdə daha 159 mina, 380 PHS aşkarlanıb
“İcbari hicab qadınların kəramətini və azadlığını pozur”- iranlı islamşünas
Tərbiz şəhəri “Həsən Padşah” tarixi kompleksi baxımsız qalıb
Tanınmış güneyli həkim-cərrah Şapur Ənsəri Cəbrayıl və Şuşaya səfər edib
Urmu gölü barədə son məlumat açıqlandı
Azərbaycanın qadın şahmatçısı Avropa çempionu olub
Marağada 400 illik tarixi abidə məhv olur
İranda son 80 ilin rekord inflyasiyası qeydə alındı
Aktivistin müvəqqəti azad olunmasına icazə verilmir
Prezident: Biz imkan verə bilmərik ki, XXI əsrdə Avropanın bəzi ölkələri digər xalqlara müstəmləkə kimi yanaşsın
"Bələdiyyə əcnəbilərlə müqavilə bağlaya bilər, lakin gizli yox"- deputat