GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
İran rejiminin proksi qrupları hərəkətə keçib
İranda daha 4 məhklum edam edilib
İran dəstəkli Husi terrorçuların iki pilotsuz təyyarəsi vurulub
Zəhərləndiriciləri olan və vaxtları ötmüş 47 min ton yağ bazara buraxılıb
Sünnilərə qarşı təzyiqlər davam edir- Din xadimləri dindirildi
Kreml: Putinlə Paşinyanın görüşü hər iki tərəfə lazımdır
Rusiya Almatıda Azərbaycan-Ermənistan XİN başçılarının görüşünü alqışlayır
Güney Azərbaycan Tələbə Günüdür
“Bizim problemimiz apteklərdə hicaba riayət olunmaması deyil, dərman çatışmazlığıdır”- əczaçılar birliyi
Əli Xaməneinin Məkkədə aksiyaya çağırışı etirazlara səbəb oldu
Azərbaycan və Bolqarıstan arasında Strateji Tərəfdaşlığın gücləndirilməsi haqqında Birgə Bəyannamə imzalanıb
Fransa İran hakimiyyətini girov götürmə və bac almaqda ittiham edib
Sahibkarlar "uyğunsuz" geyim satdıqlarına görə həbs edilib
Muğanda tarixi qala məhv olmaq üzrədir
"İranın hal-hazrıda nüvə işinin vəziyyəti qənaətbəxş deyil" - Qrossi
Güneyli aktivistlər Əli Rəzeyzadə Nadarlı ilə görüşüblər
Güneyli şair Məhəmmədtağı Tağızadə dünyasını dəyişib
Litva Ukraynaya hərbçi göndərməyə hazır olduğunu açıqlayıb
Mərənddə hökumət məmurları həbs edilib
Zelenskiyə sui-qəsd cəhdinin qarşısı alınıb
Daha 3 məhkum edam edildi
Həmasın təklif etdiyi, İsrailin isə rədd etdiyi təklifdə nə yazılıb?
Birinci Qarabağ müharibəsində itkin düşmüş, 30 il sonra kimliyi müəyyən edilən şəhidin qalıqları Xaçmazda dəfn olunub
Argentina Azərbaycan və Ermənistan arasında delimitasiya prosesini alqışlayır
Putin Rusiya hökumətinin istefasını qəbul edib
Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh müqaviləsi noyabra qədər imzalana bilər
İranda mobil telefon oğurluğu artıb
İran Ermənistandakı mədəniyyət attaşesi: Erməmistnada fars dilinin inkişafına çalışırıq
Paşinyan Ermənistanda Rusiya telekanallarının yayımının dayandırıla biləcəyini deyib
Prezident İlham Əliyev: Azərbaycan təbii qazını Avropa məkanına etibarlı yollarla nəql edir
Azərbaycanla Slovakiya arasında müdafiə sahəsində əməkdaşlıq Sazişi imzalanıb
Slovakiya Baş naziri: Prezident İlham Əliyev ədalətsizliyə qarşı sinə gərir, suveren xarici siyasət aparır
Hicab bayrağımızdır- Polis komandanı
Paşinyan: Almatı Bəyannaməsinin sülh müqaviləsinə daxil edilməsi XİN başçılarının görüşündə müzakirə olunmalıdır
Paşinyan müxalifəti tənqid edib: Bəzi qüvvələr Ermənistanın suverenliyini ləğv etmək istəyir
Putin rəsmi olaraq beşinci dəfə Rusiya prezidenti vəzifəsinin icrasına başlayıb
ABŞ- İran bölgədəki sabitliyin pozulmasında əhəmiyyətli rol oynayır
Israilin Rəfah keçid məntəqəsini ələ keçirməsi nə anlama gəlir?
Dünya üzrə qızlar üçün ən birinci məktəb Marağa şəhərində olub
İranda intihar edən həkimlərin sayı artıb
İsrail ordusu RƏFAH keçidini nəzarətə aldığını bildirib
İranın Səhiyyə Nazirliyi apteklərə xəbərdarlıq edib
KİV: Rusiya artıq Krım körpüsündən silah daşımaq üçün istifadə etmir
GünAz TV: Prof. Nəsib Nəsibli deyir ki, “Quzeydə Sovet dövrü Azərbaycan tarixçiliyinin bəlalarından qurtulmaq lazimdir... Güneydə isə, tarix şüuru kimlik problemini çözmə missiyasını aşıb, tarixdən dərs alma missiyasına fokuslanmalıdır.”
Tarixçi alim “Amerikanın Səsi” ilə söhbətdə bu yaxınlarda Türkiyədə yayımladığı 700 səhifəlik “Azərbaycan Tarixi” adlı əsərini həmin anlayışa uyğun olaraq qələmə aldığını ifadə edir.
Cənab Nəsibli müsahibədə “Altınordu yayınları” vasitəsilə nəşr etdiyi “Azərbaycan Tarixi; Millət, Dövlət və Siyasət” kitabının məzmunu haqqında danışıb. O, həmçinin əsərin hazırlanmasında istifadə etdiyi tarixçilik metodunu açıqlayıb.
“Sovet dönəmində coğrafiyaya dayalı tarix konsepsiyasının hakim olması anlaşılandır. Bu Sovetlərin bildiyimiz ayır-buyur siyasətinin zərurətlərindən doğurdu. Sovet dövrü Azərbaycan tarixçiliyinin əsas bəlalarında ya naqisliklərindən biri də məhz elə bu idi. Ondan qurtulmaq lazimdir məncə. Müstəqil Azərbaycanda konsept dəyişməlidir. Onun üçün deyirik millətin tarixi daha önəmlidir,” Nəsib Nəsibli söyləyir.
Kitabda ‘necə oldu?’ deyil, ‘nədən oldu?’ sualına cavab axtarılıb
Ankara Universitetinin professoru son kitabının “tarixi-politoloji araşdırma” olduğunu önə çəkir:
“Bu əsər klassik tarxiçilikdən fərqli metoda dayanır. Klassik tarixçilik hər şeydən əvvəl ‘necə oldu?’ sualına cavab axtarır. Bu bir növ təsvirçi mirzəçilikdir... Halbuki, modern tarixçilik üçün ‘nədən belə oldu?’ sualı daha maraqlıdır. Bizimki tarixi-politoloji araşdırmadır.”
O, əlavə edir, “mən çalışdım bu metoddan istifadə edərək, ayıq, modern düşüncəli və sorğulama kültürünə malik soydaşlarımızı narahat edən aktual suallara cavab verim. Bu suallar hansılardır; biz kimik, haradan gəlib haraya gedirik? Niyə bu gündəyik? Çağdaş Azərbaycanın iki parçası arasında ortaq və fərqli cəhətlər hansılardır?
Sovet Azərbaycanı - ittifaq daxilində müstəqillik yoxsa sıravi bir müstəmləkə hadisəsi?
Tarixçi alimin dediklərinə görə, kitabda həmçinin Azərbaycan Respublikasında millətləşmə və dövlətləşmə prosesləri haqqında suallar tədqiq olunub:
“Sovet Azərbaycanında millətləşmə və dövlətləşmə sahəsində nələr oldu? Daha konkret sual: Sovet dönəmi, ittifaq daxilində müstəqillik modeli idi, yoxsa Çar Rusiyası zamanından formaca fərqli, amma məzmunca eyni, sıravi müstəmləkə hadisəsi idi?”
Azərbaycanın qədim tarixi ilə əlaqədar irəli sürülən “Albaniya xalqı” ya “Atropaten xalqı” nəzəriyyəsinin yanlış olduğunu ifadə edən tarixçi kitabda bu mövzu ilə bağlı suallara da yer verildiyini bildirir:
“Nədən Azərbaycan tarixini ya Azərbaycan türkləri tarixini ümumi türk tarixinin bir bölümü sayırıq? Nədən bu, daha doğru bir yanaşmadır?”
Nəsib Nəsibli yeni əsərində həmçinin İran Azərbaycanındakı milli hərəkatın müxtəlif dönəmlərində ortaya çıxan səhvlərdən dərs almağın önəminə diqqət çəkib.
Güney Azərbaycandakı tarix şüuru
“Güney Azərbaycanda tarix şüuru kimlik problemini çözmə missiyasını aşmalı və Türklüyün ən az son yüzillik acı tarixi təcrübəsindən dərs almaq missiyasına fokuslanmalıdır,” deyə araşdırmaçı kitabında qeyd edib.
O, “Amerikanın Səsi”nə müsahibədə mövzunu ətraflı şəkildə açıqlayır.
“Doğrudur, tarix biz kimik sualına da cavab verməlidir. Bu da çox önəmli bir missiyadır. Özəlliklə millətləşmə prosesi yaşayan o xalqlarda bir qürur hissi də aşılamalıdır. Amma, məncə bu mərhələdən də keçməlidir. Yəni ciddi tarixçilik Məlik Məmməd nağılı səviyyəsinə enməməlidir,” Nəsibli söyləyir.
Onun söylədiklərinə görə, “qulağımıza xoş gələn fikirlərdən qafamızı qurcalayan fikirlərə keçmək gərəkdir. Məsələn nədir? Savaşlarda özünü qalib kimi göstərmək, və yaxud məğlub olubsa, bunu ikinci, üçüncü dərəcəli səbəblərlə izah etmək və ya xiyanətlərlə filan izah etmək.”
İranın bütövlüyü uğrunda aparılan mübarizə
Tarixin ən böyük missiyasının keçmiş səhvlərdən dərs almaq olduğunu vurğulayan alim deyir ki, “məsələn Güney Azərbaycanda da son yüz ildə milli hərəkat dövründə çox böyük səhvlər olub. Əgər biz ənənəvi qaydada, yalnız qarşımızda duran düşməni görüb, öz zəifliyimizi görməsək, tarixdən ibrət dərsi ala bilməyəcəyik.”
Kitabın Güney Azərbaycanla əlaqədar qismində “siyasi fədakarlıq və milli qəflət dönəmi”-ndən habelə, Məşrutə İnqilabı üçün “xərclənmiş enerji”-dən bəhs edilib.
Nəsib Nəsibli hesab edir ki, bu dönəmlərdə “milli hərəkat və onun fədakar insanları daha çox Qacar İranının bütövlüyü uğrunda mübarizə aparıblar.”
Tarixçinin söylədiklərinə əsasən, “Quzey Azərbaycanda milli hərəkat Güney Azərbaycandan fərqli bir yol ilə getdi... 20-ci əsrin əvvəllərində, əgər milli hərəkat və onun düşünən insanları, fədakar insanları Güneydə daha çox Qacar İranının bütövlüyü uğrunda mübarizə apardı isə, Quzeydə milli hərəkatın elə bir dərdi yox idi.”
O, həmin dövrdə, Arazın şimalında və cənubundakı şərtlərin tamamilə fərqli olduğunu vurğulayır.
İran türklüyünün məzlum millət durumuna düşdüyü dönəm
“Quzey Azərbaycan xristian və hər şeyi ilə fərqli bir Rusiya İmperiyasının içində özünə yol axtarırdı... Çox yad bir rejim içində yaşadığının fərqində idi. Amma Güney Azərbaycan bir ilğım içində idi. Bir xəyal içində idi. Məzlumiyyətini hələ dərk etmirdi, çünki məzlum vəziyyətdə deyildi,” Nəsibli bəyan edir.
Tarixçi alim İranda “türklərin məzlum millət durumuna” düşməyə başlamasından sonra milli hərəkatın yönünün də tədricən dəyişdiyini ifadə edir.
“Güney Azərbaycan hələ fars kültür orbitindən çıxa bilməmişdi. Daha doğrusu bizim Güney Azərbaycandakı oxumuş və ziyalı kəsim hələ oradan çıxmamışdı. Nə zaman bu orbitdən çıxma hadisəsi baş verdi? O zaman ki, artıq İran türklüyü məzlum millət durumuna düşdü və ikinci dərəcəli bir ünsürə çevrildi,” deyə Nəsib Nəsibli əlavə edir.
Müsahibənin Audiosunu qaynağımız olan aşağıdakı LİNK-dən dinləyə bilərsiniz:
N.S
İran rejiminin proksi qrupları hərəkətə keçib
İran dəstəkli Husi terrorçuların iki pilotsuz təyyarəsi vurulub
Güney Azərbaycan Tələbə Günüdür
Muğanda tarixi qala məhv olmaq üzrədir
Güneyli aktivistlər Əli Rəzeyzadə Nadarlı ilə görüşüblər
Həmasın təklif etdiyi, İsrailin isə rədd etdiyi təklifdə nə yazılıb?
Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh müqaviləsi noyabra qədər imzalana bilər
Hicab bayrağımızdır- Polis komandanı
Israilin Rəfah keçid məntəqəsini ələ keçirməsi nə anlama gəlir?
İsrail ordusu RƏFAH keçidini nəzarətə aldığını bildirib
Ərdəbildə su böhranı - Sudan istifadədə qənaət etməyə çağırıldı
Qaşqay türkləri Azərbaycana dəstək verdi - Bu, bizə qarşı təhdiddir
MAQATE rəhbərini İrana gətirən səbəb bəlli oldu!
Medvedev: Ukraynaya qoşun göndərilsə, Vaşinqton, London və Parisə nüvə zərbəsi endiriləcək
Putinin sözçüsü Fransanın Ukraynaya qoşun göndərməsi barədə məlumatı şərh edib
Qrossi Teharan gəlib
İsrail Rəfah bölgəsini evakuasiya etməyə çağırdı
Fındıqlı meşələrində "yaşıl soyqırım", minlərlə nadir ağac növü kəsilib
İran dəstəkli Hizbullah yenidən İsraili hədəf aldı
Konqres: Ukrayna müharibədə məğlub olarsa, ABŞ qoşunları göndərilə bilər
Urmu gölü barədə son məlumat açıqlandı
"Bələdiyyə əcnəbilərlə müqavilə bağlaya bilər, lakin gizli yox"- deputat
Ermənistan İranla hərbi anlaşma imzalamaq arzusundadır
Azad edilən ərazilərdə ötən ay 332 mina, 2502 PHS aşkarlanıb
İsrail kiber hücumlara qarşı elektron qübbə yaradır
Marağada 400 illik tarixi abidə məhv olur
İranda son 80 ilin rekord inflyasiyası qeydə alındı
Prezident: Biz imkan verə bilmərik ki, XXI əsrdə Avropanın bəzi ölkələri digər xalqlara müstəmləkə kimi yanaşsın
Aktivistin müvəqqəti azad olunmasına icazə verilmir
Tehran Azərbaycana qarşı indi də afrikalılardan istifadə edir
Netanyahu və Blinken Qüdsdə müzakirələrə başlayıb
İsrailin Tehranda öldürdüyü terrorçunun kimliyi məlum oldu
Tanınmış baş məşqçi: Azərbaycana görə azərbaycanlılar qərar verməlidir
14 gündə İran həbsxanalarında 63 nəfər edam edildi
Baş prokuror media əməkdaşlarını hədələdi
Azərbaycan müdafiə nazirinin müavini İrana səfər edib
İran daha bir rekorda imza atdı- 2023-cü ildə yazıçıların ikinci ən böyük həbsxanası olub
Qəzzada ölənlərin sayı 34 654 nəfərə çatıb