GUNAZ.TV
GÜNEY AZƏRBAYCANIN AZADLIQ SƏSİ
İran “sarı keks” almaq niyyətindədir
İranda şagirdlər arasında siqaretdən istifadə kəskin artıb
Paşinyan ATƏT sədri ilə Azərbaycan-Ermənistan normallaşmasını müzakirə edib
Qərbi Azərbaycanda yer adları dəyişdirilir
Azərbaycannın Kirmana daşınan illik sərvətinin məbləği açıqlandı- 1 milyard 200 milyon dollar
İranın dəstəklədiyi Hizbullah İsrailə hücumlarını artırıb
“PKK İraqın Türkmən Cəbhəsinə bir hədədir” cəbhənin sədri
Təbrizdə məhbus fəallar dəstək aksiyası keçirilib
Mirzoyan: Azərbaycanla nəqliyyat əlaqələrinin bərpasında maraqlıyıq
İranlı deputat nüvə silahına malik olduqlarını iddia etdi
Azad edilmiş ərazilərdə daha 38 mina, 358 PHS aşkarlanıb
Yan Borq: Azərbaycan və Ermənistan arasında sülhə nail olmaq ATƏT üçün əsas prioritet olaraq qalır
Qoşaçaylı milli fəal dindirilib
“Durna Eco Kamp” hakimiyyət tərəfindən bağlanılıb
Urmuda irqçi şair Firdovsi ilə bağlı tədbir keçiriləcək
Lavrov: Qərb Ukraynada döyüş meydanında vuruşmaq istəyirsə, Moskva buna hazırdır
Başqa ölkəyə sığınmış idmançı qızıl medal qazanıb
İran həbsxanalarımnda daha 6 məhkum edam edilib
Müəllimlərin hüqquları üzrə aktivist barədə yeni iş açılıb
Şirazda bələdiyyə sədri öldürülüb
İrəvanda etiraz aksiyalarında 134 nəfər saxlanılıb
Təbrizdən ikinci dövr parlament seçkilərində qaliblərin adları açıqlandı
Dəmir dövrünə aid qəbir aşkarlanıb
Məlikanda iki xanım həbs edilib
Qırmızı dənizdə İrana bağlı qüvvələrin 4 PUA vurulub
Milli fəal Evin həbsxanasına qaytarılıb
Sünni lider bəluç müğənninin öldürülməsini qınayıb
Hərbi vəzifəlilərin təlim toplanışında növbəti tapşırıqlar icra edilir
Azərbaycan Prezidenti: Şuşanın tarixi simasının bərpası istiqamətində fəal işlər gedir
Rusiya Xarkov vilayətinin bir neçə yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
"Yenə deyirəm ki, İran nüvə silahı istehsal etməyə yetərincə urana malikdir"- Rafel Qrossi
Din xadimi İranda sünnilərə qarşı repressiyaları pislədi
Azərbaycan və Ermənistan XİN başçıları danışıqları davam etdirməyə razılaşıblar
Ermənistanda kütləvi itaətsizlik aksiyaları başlayıb, İrəvanda 40-dan çox aksiyaçı saxlanılıb
KİV: Aİ Ukraynaya hərbi kontingent göndərməyi nəzərdə tutmur
DİN və ANAMA mina təhlükəsi ilə bağlı müraciət edib
Çinin şərqində 2 gəmi İran neftini limanda boşaldırlar
Ucanda tarixi qala məhv olmaq üzrədir
İranda öldürülən qadınlar barədə statistikası açıqlandı
Suya görə İranla Əfqanıstanın gərginliyi artır
Buşəhrdə hicaba görə iş yerləri bağlandı
Polşa-Belarus sərhədində fortifikasiya qurğuları quraşdırılır
Türkmən etniklərin tərkibini dəyişmə siyasəti davam etdirilir
GünAz TV: "Son on ildə institut işğal edilmiş ərazilər istisna edilməklə bütün bölgələrdə genişmiqyaslı tədqiqatlar aparıb, elmə məlum olmayan yüzlərlə abidələri aşkara çıxarıb."
Bunu Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) Rəyasət Heyətinin növbəti iclasında AMEA-nın Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor müavini, tarix elmləri doktoru Nəcəf Müseyibli “Azərbaycanda arxeoloji tədqiqatlar: nailiyyətlər və perspektivlər” adlı məruzə zamanı çıxışında deyib.
O bildirib ki, Azərbaycanın qədim tarixinin öyrənilməsində arxeoloji tədqiqatların aparılması əhəmiyyətlidir: "Əsas məqsəd bu istiqamətdə aparılan araşdırmaları müasir elmi tələblər səviyyəsinə çatdırmaqdır. Ötən müddətdə həyata keçirilən Mingəçevir su anbarı ətrafında aparılan araşdırmalar zamanı 1 milyon ildən artıq yaşı olan daş alətlər tapılıb. Bununla da ilk dəfə olaraq bu vaxta qədər yalnız Qarabağdakı Azıx mağara düşərgəsində təmsil olunan “Quruçay” arxeoloji mədəniyyətinin daha geniş arealda yayıldığı müəyyənləşdirilən bu mədəniyyət beynəlxalq elmdə qəbul edilib. İlk dəfə olaraq Qax və Zaqatala rayonları ərazisində yaşı 450-500 min il olan mağara tipli ibtidai insan düşərgələri məlum olub."
Beynəlxalq elmi səciyyə daşıyan istiqamətlərdən biri olan Xalkolit/Eneolit dövrünə aid Leylatəpə arxeoloji mədəniyyət abidələrinin tədqiqindən bəhs edən N.Müseyibli deyib ki, bu araşdırma o dövrdə Azərbaycan ərazisindəki cəmiyyətlərin Şimali Mesopatomiya-Şərqi Anadolunun qədim sivilizasiyaları ilə eyni mədəni ənənələr mühitində inkişaf etdiyini göstərir: “Böyük İpək yolu” beynəlxalq ticarət yolları üzərində yerləşən son Antik və Orta əsr Azərbaycan şəhərlərində aparılmış arxeoloji qazıntılar zamanı Çin, Hindistan, Orta Asiya, İran istehsalı olan çoxsaylı tapıntılar – məişət və bəzək əşyalarının aşkar edilməsi tarixi “Böyük İpək yolu” ticarətində Azərbaycanın fəal iştirakçı olduğunu sübut edir."
Arxeologiyanın multidissiplinar tədqiqatların aparılması üçün geniş imkanlar yaratdığını deyən N.Müseyibli bu elm sahəsinin geologiya, kimya, botanika, zoologiya kimi dəqiq elmlərlə vəhdətdə inkişaf edəcəyini söyləyib: “Arxeoloji qazıntılar zamanı abidənin yerləşdiyi sahənin və aşkar edilmiş daş alətlərin, bir sıra mineralların geoloji xüsusiyyətlərinin araşdırılmasında geoloq mütəxəssislərin bilik və təcrübəsindən istifadə etmək lazım gəlir. Bütün bunlar, arxeoloji abidələrə təsir göstərən təbii-fiziki prosesləri tədqiq edən “geoarxeologiya” adlı multidissiplinar istiqamətin yaranmasına səbəb olub.
Paleobotanik araşdırmalar əsasında arxeoloji abidənin əmələ gəldiyi qədim dövrün müəyyən mərhələsində bölgənin bitki örtüyü və iqlimi barədə informasiya əldə edilir, paleozooloji tədqiqatlar arxeoloji mərhələdə yayılmış heyvan növlərini müəyyən edir, paleoantropoloji tədqiqatlar imkan verir ki, insan sümüklərilə qida rasionu, keçirdikləri xəstəliklər, ölüm səbəbləri öyrənilsin. Bundan əlavə, qədim insanların kəllə sümükləri əsasında onların antropoloji tipi müəyyənləşdirilir ki, bu da etnogenez tarixinin tədqiqi üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edir".
Qeyd edək ki, məruzə Rəyasət Heyətinin qərarı ilə bəyənilib. Qərarda arxeoloji abidələrin müxtəlif mülkiyyət formalarına məxsus olan torpaqlarda yerləşməsini nəzərə alaraq, elmi tədqiqat işlərinin idarəetmə sisteminin təkmilləşdirməsi məqsədi ilə ölkə ərazisində mövcud olan arxeoloji abidələrin xəritələrinin tərtibi və elektron məlumat bazasının hazırlanması, arxeoloji ekspedisiyaların müasir tələblərə cavab verən istiqamətlərdə aparılması məqsədi ilə aşkar olunan maddi mədəniyyət nümunələrinin müxtəlif elmlərin kəsişməsində arxiometrik tədqiqinin həyata keçirilməsi, Qarabağın Antik və Orta əsrlər dövrü abidələrinin arxeoloji tədqiqinə xüsusi diqqət yetirilməsi, institutun elmi tədqiqat planında 2020-ci ildən etibarən müasir elmi tələblərə uyğun mövzuların müəyyənləşdirilərək layihələr şəklində həyata keçirilməsi məsələləri yer alır. Bundan başqa, “fiziki antropologiya” ixtisasının inkişaf etdirilməsi məqsədi ilə müştərək elmi layihələr çərçivəsində beynəlxalq elmi mərkəzlərdə gənc kadrların hazırlanması yönündə müvafiq tədbirlər görülməsi, multidissiplinar tədqiqatların genişləndirilməsi məqsədi ilə AMEA-nın uyğun institutları və xarici ölkələrin elmi qurumları ilə sıx əməkdaşlıq əlaqələrinin qurulması, ali təhsil müəssisələrində “arxeologiya” ixtisasının lazımi səviyyədə tədrisinin həyata keçirilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirliyi ilə birgə müvafiq tədbirlər görülməsi, arxeologiya sahəsində elmi tədqiqatların təbliği və populyarlaşdırılması işinin gücləndirilməsi, arxeoloji tədqiqatlar zamanı müəyyən edilmiş maddi mədəniyyətin, Azərbaycan xalqının məişət və mənəvi mədəniyyətinin tarixi köklərinin öyrənilməsi və tarixi ənənəviliyin aşkar edilməsi istiqamətində müvafiq araşdırmaların aparılması və digər məsələlər qərarda öz əksini tapır.
Mənbə: Apa
Ə.A
Qərbi Azərbaycanda yer adları dəyişdirilir
Azərbaycannın Kirmana daşınan illik sərvətinin məbləği açıqlandı- 1 milyard 200 milyon dollar
İranın dəstəklədiyi Hizbullah İsrailə hücumlarını artırıb
Təbrizdə məhbus fəallar dəstək aksiyası keçirilib
İranlı deputat nüvə silahına malik olduqlarını iddia etdi
“Durna Eco Kamp” hakimiyyət tərəfindən bağlanılıb
Lavrov: Qərb Ukraynada döyüş meydanında vuruşmaq istəyirsə, Moskva buna hazırdır
Müəllimlərin hüqquları üzrə aktivist barədə yeni iş açılıb
Dəmir dövrünə aid qəbir aşkarlanıb
Azərbaycan və Ermənistan XİN başçıları danışıqları davam etdirməyə razılaşıblar
Suya görə İranla Əfqanıstanın gərginliyi artır
Türkmən etniklərin tərkibini dəyişmə siyasəti davam etdirilir
Urmu gölünün durumunu əks etdirən son peyk fotosu yayıldı
Tanınmış rejissor məhbus sənətçinin əsərləri yaydı
Hər 6 saatdan bir İranda 1 məhbus edam edilir
Mirzoyan: Almatı görüşü Azərbaycanla sülh müqaviləsinin razılaşdırılmasına yönəlib
İsfahanda iki hökumət məmuru öldürüldü
Netanyahu HƏMAS-ı bitirməyə AND İÇİB!
İranda parlament seçkilərinin ikinci turu keçirilir
Təbrizdə Azərbaycan dilində tamaşa icra olunacaq
Ərdəbildə su böhranı - Sudan istifadədə qənaət etməyə çağırıldı
MAQATE rəhbərini İrana gətirən səbəb bəlli oldu!
Qubadlıda mina təmizləmə zamanı kəllə sümüyü tapılıb
Fındıqlı meşələrində "yaşıl soyqırım", minlərlə nadir ağac növü kəsilib
Xaməneinin müşaviri təhdid etdi: Nüvə doktrinamızı dəyişə bilərik
Qaşqay türkləri Azərbaycana dəstək verdi - Bu, bizə qarşı təhdiddir
Medvedev: Ukraynaya qoşun göndərilsə, Vaşinqton, London və Parisə nüvə zərbəsi endiriləcək
Hicab bayrağımızdır- Polis komandanı
Qrossi Teharan gəlib
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 101-ci ildönümüdür
Həmasın təklif etdiyi, İsrailin isə rədd etdiyi təklifdə nə yazılıb?
Güney Azərbaycan Tələbə Günüdür
Putinin sözçüsü Fransanın Ukraynaya qoşun göndərməsi barədə məlumatı şərh edib
İran rejiminin proksi qrupları hərəkətə keçib
Paşinyan: Ermənistan və Azərbaycan arasında sülh müqaviləsi noyabra qədər imzalana bilər
Konqres: Ukrayna müharibədə məğlub olarsa, ABŞ qoşunları göndərilə bilər
İsrail Rəfah bölgəsini evakuasiya etməyə çağırdı
İran dəstəkli Husi terrorçuların iki pilotsuz təyyarəsi vurulub